Wikiźródła

Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/23

Ta strona została przepisana.

logiczne uzasadnienie, ponieważ utrzymywanie przesiek, należało właśnie do obowiązków straży pogranicznych. Zasieki umieszczano zawsze na głównych przejściach, w dolinach rzek[1] np. tam gdzie teren wypadało silniej ubezpieczyć, jak w tym wypadku na linji Popradu w miejscu, gdzie droga wchodziła już między osady wiejskie. Brona bowiem leżała zawsze poza obrębem siedzib ludzkich, obejmowała tereny puste, które miały charakter rozległego pasa ochronnego, zostawianego nawet umyślnie w tym celu, aby oddzielać od bezpośredniego zetknięcia się z państwami obcemi. Według Zachorowskiego[2] linja Barcice — Przysietnica — Skrudzina stanowiła do XIV w. granicę najdalszego zasięgu osadnictwa na tej przestrzeni, a więc przyjęcie jej za granicę północną dla brony, zdaje się nie nasuwać wątpliwości.

 Co do położenia brony drugiej mapa nie daje bezpośrednich wskazówek lecz w przybliżeniu określa ją szereg nazw, takich jak Stróże, Stróżna, Stróżyska, Ostrusze — Strzylawki — Gródki, Grodne potoki i Chełmówki — rozsianych jak nigdzie, gęsto między dolinami Białej i Ropy. Chronologicznie sięgają nazwy takie zawsze bardzo odległych czasów, może nawet wogóle pierwszych początków organizacji stróży przypisywanych Bolesławowi Chrobremu[3]. Dokumentów oczywiście brak zupełnie. Jedynie o Stróży nad rzeką Białą już w XIII wieku wspomina dokument Leszka Czarnego; jeśli nawet został podrobiony w XV wieku, to miejscowość jest stanowczo starsza[4]. Nazwy te i reminiscencje dawnych obwałowań kończą się na gościńcu poprzecznie do nich biegnącym z Biecza do Siedlisk[5] i z Biecza do Gromnika[5] i sięgają po Wał lichwiński na drugiej stronie Białej. Są to ślady dawnej brony, zgrupowanie bowiem tych nazw nie może być przecież przypadkowe, zwłaszcza, że widocznie umieszczone są w pewnym porządku wzdłuż głównych gościńców z Biecza do Siedlisk i Gromnika a stąd do Czchowa. W XIV wieku jednak były to okolice już dobrze skolonizowane, znaczenie więc osad powyższych

  1. ↑ Chaloupecky V.: Staré Slovensko, str. 71 i n.
  2. ↑ Zachorowski St. o. c. str. 240.
  3. ↑ Por. Semkowicz: Geogr. podstawy Polski Chrobrego str. 34 i n.
  4. ↑ Kd. Tyn. 36 — Ibid. nr. 42 Stróża w r. 1319 — Lokacja Ciężkowic ze wsi na miasto, Kd. Młp. III. 688 rok 1348 — Lokacja Gromnika i Golanki, Kd. pol. III. 80. r. 1326.
  5. ↑ 5,0 5,1 Kd. Tyn. 36. Kd. Młp. III. 802.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:System_obronny_Doliny_Dunajca_w_XIV_w.pdf/23&oldid=3566432”