Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/25

Ta strona została przepisana.

wało ubezpieczenie naturalne, wzgórze było oblane od południa wodami potoku Gródka zdążającego do Białej. Poza tem panowało ono nad całym gościńcem, który przebiegał tuż u jego podnóży od Ropy do Grybowa[1]. Niżej znajdowały się wprawdzie pozycje takie jak fortalicium w Jeżowie i Wilczyskach występujące w księgach grodzkich od 1525 — 1528 r.[2], jak zamczysko na gruntach wsi Wojnarowej, (nazwa przechowana zresztą tylko w podaniach), jak jakiś zameczek średniowieczny w Kruźlowej, dziś rozsypany w gruzach[3]; podania z okolic Skały ciężkowickiej, gdzie występuje jedyna na całej przestrzeni Skala, nadająca się dla wybudowania forteczki, wskazują też na istnienie obwarowań. Początków ich jednak bliżej nie można określić. Mogły być tworem XVI wieku i późniejszych wieków, a gdyby nawet istniały już we wcześniejszym średniowieczu, to związane były z pierwotną linją brony i dla grybowskiej nie miały znaczenia. Był także zamek królewski w Szymbarku, znany już w XIV w. z przywileju na wystawienie kościoła w 1359 r.[4] ale położenie jego zamykało przejście do Biecza a nie do Grybowa. Jedyną i najlepszą pozycją rozporządzał Gródek, on też niewątpliwie odgrywał rolę gródka czołowego, dla strażnic tutaj rozmieszczonych.

Obie brony nad Popradem i nad Białą były wynikiem ściślejszej organizacji obrony pogranicza, odnosiły się jednak tylko do dwóch głównych gościńców. Więcej bron od strony Sącza nie było, natomiast musiały istnieć jakieś inne ubezpieczenia dróg i przejść drugorzędnych. Takim ważnem przejściem była przedewszystkiem przełęcz tylicka. Gościniec a raczej polna dróżka przebiegała tutaj doliną Piorunki i Kamienicy wprost do N. Sącza i widocznie nie była zapoznaną, bo już dokument Jagiełły z 1391 r.[5] wymienia osady nad nią położone. Wprawdzie główny ruch wychodził z Muszyny, i bardziej prawdopodobnem jest, że osady Piorunka i Kornikowa jej zawdzięczały swój początek, to przecież »novum opidum« wspomniane w tym samym dokumencie leżało koło Tylicza i związek mogło mieć tylko z ruchem

  1. Grybów, założony dopiero w 1340 r. nie dawał oparcia. Kd. pol. III. 92.
  2. Białkowski: Sądeczyzna w XVI w. str. 92.
  3. Żurowski J. o. c. str. 37.
  4. Morawsk}}i Szczęsny: Sądeczyzna 237 str.
  5. Kd. K. K. II. 379.