wie bez wojska opanowawszy Złotoryję, zyskiwał w ten sposób podstawę do dalszych walk o ojcowiznę i łupił kraj dokoła. Nie mogły go pokonać wojska starostów: wielkopolskiego, kujawskiego i sieradzkiego — i wreszcie w 1376 r. zorganizowano generalną wyprawę złożoną jeszcze z rycerstwa małopolskiego z kanclerzem Zawiszą na czele, posiłków Kazka szczecińskiego i Fryderyka de Wedel z Marchji. Rozpoczęto oblegać Złotoryję, bez skutku, aż po dwóch miesiącach Władysław, bynajmniej nie pokonany, wdał się w układy, które zakończyły wprawdzie okres walk, ale księciu przyznawały równocześnie odszkodowanie; za zrzeczenie się Gniewkowa wypłacono mu 10.000 florenów. Po bitwie pod Grunwaldem, kiedy zdawało się, że ziemie krzyżackie stoją otworem, Malborg stawił opór, wytrzymał oblężenie i znużył wojska królewskie tak, że na hasło dane przez mało zainteresowanego w tem Witolda, zdecydowano odwrót; 50 lat trzeba było czekać na powetowanie tej straty a kiedy w 1457 r. Malborg przeszedł w ręce polskie, stało się to nie w drodze walki ale zdrady najemników czeskich.
Posiadanie grodów decydowało o utrzymaniu terytorjum. Jeśli je zdołano obronić, nieprzyjaciel, mimo sukcesów i spustoszenia kraju, musiał pod zimę wycofywać się z ogłodzonych ziem i na wiosnę kampanja wracała nieraz do tego punktu, na którym była przed rokiem. To też roboty fortyfikacyjne przybierają i u nas bardzo szybkie tempo, zwłaszcza od schyłku XIII wieku, gdy drewniane grody poczęły ustępować miejsca murowanym[1]. Kazimierz Wielki postanawia położyć kres powtarzaniu się zagonów czeskich i krzyżackich, jak w czasach Łokietka, przez wybudowanie bardzo skrupulatnie obmyślanego systemu fortyfikacyj »zamykając nim, przez mury miast i grodów królewskich, granice i drogi strategiczne«. Na przejście od fortyfikacyj drewnianych do murowanych działał niewątpliwie przykład Krzyżaków, którzy zasadzają swe panowanie nad zdobywanemi Prusami na budowaniu krok za krokiem grodów warownych[2], a później przykład czeski; ułatwiało je coraz to szybsze podnoszenie się ekonomiczne kraju, pozwalające na wznoszenie kosztownych budowli. Wzmożona działalność fortyfikacyjna odbiła się i w dolinie Du-
