Wikiźródła

Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/48

Ta strona została przepisana.

zyskał odrazu to stanowisko i odtąd kasztelanowie Czechowscy występują jako świadkowie bardzo często dla spraw związanych terytorjalnie z obszarami nad Nidą[1]. Dokument zagojski z roku 1317-go[2] jest transsumptem i odnośne świadczenia należy dlatego cofnąć conajmniej do czasów Bolesława Wstydliwego a na wet Leszka Białego, więc lat 1227-go, które popierają tak wczesne istnienie grodu w tem miejscu[3]. Natomiast Czchów nad Dunajcem, występuje po raz pierwszy dopiero w 1288-ym jako Cechów leżący in castellatura wojnicensi[4], w chwili, gdy kasztelanowie Czechowscy figurują już od 1229 r. Jeśli to nawet jest dokument podrobiony w XV wieku, to wskazuje on jeżeli już nie na początki Czchowa to przecież na jego charakter, tj. że jeszcze w XV wieku nie był kasztelanją ale należał do kasztelanji wojnickiej. Równocześnie zaś kasztelanowie Czechowscy występują w dalszym ciągu w dokumentach. W roku 1357[5] Kazimierz Wielki stwierdzając że mieszkańcy Czchowa alias Biały kościół mają odpowiadać tylko przed własnym wójtem albo na zamku krakowskim powiada; »coram nullo advocato alieno vel iudice« — nie wymieniając wcale kasztelana, którego widocznie nie było. Jako jedynego pana i grododzierżcę wymieniają tu zawsze dokumenty tylko burgrabię[6], który występuje tu zarazem jako naczelny urzędnik celny. Terytorjalnie przemawiają wszystkie względy za tym wnioskiem: Czchów rozporządzał okręgiem bardzo szczupłym, Czechów zaś nad Nidą mógł posiadać obszary w dorzeczu obu rzek Nidy i Nidzicy. Położony był w skrzyżowaniu dróg z Kielc i Opatowa a broniony wokół szeroko rozlanemi stawiskami, które dodawały mu warowności. Posiadał wszelkie warunki na kasztelanję, zaś Czchów nad Dunajcem był tylko warownym grodem celnym, z którego do dzisiaj pozostała jedyna samotna baszta.

 Rożnów. W szeregu zameczków rycerskich, które pod względem wojskowym posiadały o tyle znaczenie o ile zwięk-

  1. ↑ Kd. pol. I. Kd. pol. III. 24. Kd. Młp. I. 131. itd.
  2. ↑ Kd. Młp. II. 507.
  3. ↑ Grodecki R.: Studja nad dziejami gosp. Pol. XII w., Kw. hist. 29, str. 274—5. Zapatrywanie podobne wyraża Tymieniecki K.: Majętność książęca w Zagościu. R. A. U. 55. str. 383.
  4. ↑ Kd. tyn. 36.
  5. ↑ Kd. Młp. I. 249.
  6. ↑ Kd. pol. I. 121. Arch. kom. hist. IX. 409 str.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:System_obronny_Doliny_Dunajca_w_XIV_w.pdf/48&oldid=3567500”