meandrowych, miało na oku widoczne korzyści, związane z utrudnionym tutaj spławem. Gródek nie był również pozbawiony tych widoków a ponadto położenie miał tego rodzaju, że zamykał równocześnie drogę od Nowego Sącza i Zakliczyna. Względy te i perspektywa na Dunajec, skłoniły jego panów do postawienia zameczka w tem miejscu, obronnem i przez swoje wzniesienie i płynący u podnóża potok.
Melsztyn[1]. Melsztyn był siedzibą rycerskiej rodziny herbu Leliwa. Osiedliła się ona tutaj w poł. XIV wieku a nawet istnieje zapiska z XV wieku, która mówi o budowie zamku już w 1340 roku[2]. Wprawdzie osłabia tę wiadomość fakt, że w roku 1344-ym dokument Kazimierza Wielkiego nie wymienia Melsztyna w szeregu posiadłości możnego »pana krakowskiego«[3], lecz zato posiadamy list z roku 1357-go w którym kanclerz Karola IV nazywa ambasadorem Kazimierza Wielkiego, w jego poselstwie do cesarza, Spytka z Melsztyna[4]. Ze względu na datę śmierci Spytka, wypada przyjąć, że Melsztyn musiał znajdować się w jego rękach conaj mniej przed 1352[5] rokiem a prawdopodobnie w tym czasie został także i zamek wybudowany. Możliwe zatem, że powstanie jego w latach czterdziestych, zapiska oznaczyła wprost na rok 1340-ty ruiny w każdym razie wykazują wiek XIV. W jedenaście lat później, w 1363 roku mamy już nadawane odpusty kaplicy św. Jana »in castro Melstein«[6], który wówczas po raz pierwszy notowany jest jako gród. Odtąd przez cały wiek XV Melsztyn należy do rodziny Melsztyńskich, mimo konfiskat po bitwie pod Grotnikami[7] i straty drugiego grodu Rabsztyna. Położenie Melsztyna było przedewszystkiem bardzo ko-
- ↑ Plan Melsztyna p. Łuszczkiewicz Wł.: Zabytki i t. d. »Zamek był wybudowany na ostrej kończynie skały nad Dunajcem, na stokilkadziesiąt sążni wys. składał się z wysmukłej stróży narożnej, z maleńkiego podwórza z cysterną i z zamkowego mieszkania, które potężna ściana zewnętrzna wraz z z okopem od stałego pasma górskiego broniły, wchód bardzo przykry, tylko dla pieszego człeka, był z boku od nadpotocznej przepaści. Morawski, o. c. I. 99.
- ↑ Ak. gr. i z. 7 I. zap. nr. 6.
- ↑ Arch. Sang. II. 16.
- ↑ Czacki: Dzieła t. III. str. 112.
- ↑ W tej kwestji wiele uwag zawdzięczam p. Marji Sławoszewskiej.
- ↑ Ptaśnik: M. P. V. III. 442.
- ↑ Dług. Historia IV. str. 608.
