Strona:System obronny Doliny Dunajca w XIV w.pdf/55

Ta strona została przepisana.

rycerskiego. Na przestrzeni od Czorsztyna do Czchowa i nad Popradem, którędy biegły właśnie drogi węgiersko-polskie, znajdowało się sześć grodów założonych i utrzymywanych przez panujących: Podoliniec, Czorsztyn, Rytro, Sącz, Czchów i zapewne Lemiesz, oraz dziewięć zameczków prywatnych, rycerskich, skupionych tutaj nie tyle ze względów państwowych ile ekonomicznych. W stosunkach politycznych średnich wieków, między Polską a Węgrami utrzymywała się naogół częściej nuta przyjaźni i przymierzy aniżeli zatargów lub zbrojnych najazdów. Dlatego główne przejście wzdłuż doliny Dunajca i Popradu, służyło przeważnie za trakt handlowy i przyciągało osadnictwo przedewszystkiem dla płynących stąd korzyści. Wiek XIII upływał też pod znakiem przyjaźni i związków małżeńskich Bolesława Wstydliwego z księżniczką Kingą, Bolesława Pobożnego z jej siostrą Jolantą, Andrzeja węgierskiego z Fenenną, księżniczką kujawską. W ostatnich dopiero latach wieku XIII i z początkiem w. XIV sytuacja na pograniczu pogorszyła się nieco, z powodu zaburzeń i walk o tron na Węgrzech i daleko sięgających zmian w Polsce. Lecz już od roku 1320-go następuje znowu okres spokoju, trwający aż do czasów Jadwigi; przyniósł on nowy rozwój stosunków sąsiedzkich i handlowych. W tym to czasie wyrastają zameczki rycerskie nad Dunajcem, powstaje Tropsztyn, Gródek, Gryfici budują Rożnów, Leliwici Melsztyn a celem każdego jest ten sam gościniec, ściągający kupców i ich bogate karawany.

Zmiany przyniósł dopiero wiek XV. Wówczas na pograniczu częściej odzywały się hasła bojowe, toczono walki a zameczki rycerskie odgrywać tu mogły, nawet rolę polityczną. Wiemy, ze Rożnowie np. należeli do stronnictwa Luxemburczyka i zaliczali się nawet do najzaufańszych sług króla Zygmunta[1]. Dlatego obrona granicy spoczywała przedewszystkiem na grodach państwowych. One miały obowiązek czuwać nad okolicą i to od najdawniejszych czasów. Pochodzeniem swojem sięgają conajmniej XIII w. a wszystkie mają tradycję jeszcze starszą. Mają ją Czorsztyn, Lemiesz, Rytro, Stary Sącz jako grodzisko w Naszacowicach sięga przedhistorycznych czasów, Podoliniec stojący u wrót Polski jeszcze w XIII wieku powstał najpóźniej w pierwszej jego

  1. Dług. Hist. IV. str. 144.