Pierwsze spiżowe narzędzia niewątpliwie pochodzą od tych kupczących: Fenicyan, Hellenów i Tusków. Później nauczyły się narody północne lać kruszec surowy; tak jak przejęły pismo.
Gdzie kruszec najobfitszy, tam zdążali kupcy, tam uczyli się obrabiać go krajowcy; podobnie jak kamienne narzędzia wyrabiano tam gdzie się znachodził kamień po temu.
Dla tego też niektóre wydobyte sprzęty i broń zdziwiają swą doskonałością wyrobu. Ozdoby przedstawiają czasami bożyszcza greckie usuwając wszelkie wątpliwości pochodzenia.
Lecz znaleziono też w jeziorze genewskim w pobliżu palów podwodnych: formę do lania siekier spiżowych, co także wszelką wątpliwość uchyla. Znaleziono też ślady wytapiania kruszców, (w Wülflingen koło Winterthur) całe bochny żużlowe obok wyrobów spiżowych i przygotowanego spiżu: wszystko może odbieżane w czasie nagiego napadu wrogów.
Podobne spiżowe sprzęty znaleziono w Ameryce u Peruanów i Meksykanów, owych najświatlejszych ludów drugiej półkuli ziemskiej.
Północ nasza miała swój wiek spiżowy jak go miała Azya, Afryka i Ameryka.
Poprzedziły ją wyroby miedzi cyny i złota, gdyż te kruszce na powierzchni ziemi w niezmieszanych znachodzą się kawałach. Oba minerały zbyt miękkie aby z nich robić ostrza narzędzi, nie mogły wejść w używanie powszechne. Ztąd też bardzo mało i to tylko ozdób i naczyń nieco pozostało. Srebro do późniejszych należy.
Do jak późna Słowiańszczyzna pozostawała w tym stanie niemowlęctwa i dzikości, są świadectwa niewątpliwe i wiarogodne.
Bizantyńscy dziejopisarze dokładnie opisując wojny staczane nad Bałkanem i Dunajem, często wspominają Sławian dodając najwyraźniej, iż Sławianie zwą się też: Getami. (Theophylact III 4.) W drugiej połowie VI wieku Sławianie panońscy podbici przez Awarów wspólnie z nimi napadali Tracyą.
