Strona:Szczęsny Morawski - Sądecczyzna.djvu/22

 Nad Białą: Tarnawiec, Grodek lichwiński, Ostroża ciężkowicka, Strożna bobowska, Grodek przy Grybowie z dwiema Stróżami wilczyskiemi i Wojnarową, aż po okopy konfederatów barskich pod Izbami i Wujkową: — o których nie ma pewności czy je sami sypali czy tylko starodawnego grodziska lub okopów użyli; jako wprzódy pod Zwańcem.
 Nad Wisłoką: Zdarżec, Żdziary, Podegrodzie i Strzegocice; wskazują miejsce grodu i Stróży w okolicy Pilzna: Żmigród.
 Nad Ropą, która do Wisłoki wpływa: Biecz, Stróżówka gorlicka, Szymbarg, Chełm ropski, wyssowski gródek i Bieszczada wirchy, regiety.
 Nad Sanem: Strażnik pniowski (?), Zdziary jarocińskie, Stróża ulanowska u ujścia Tanwi: Tarnogóra, Tarnowiec, Leżajski stary gród i pograniczne ruskie grody: Przeworsk, Jarosław, Przemyśl, Sanok, Lisko.
 Nad Wisłokiem: Grodzisko, Ubieszyn, Budziwój, Grodzisko dobrzechowskie, Twierdza frysztacka, Dukla i Bieszczad górzysty z swemi okopami; aż po nad źrodliska: Teply Chrobrego, ku Krępakom.
 Nad Sanoczkiem: Stróże dwie.
 Owe Tarnowy, Tarnowce Tarnogrody, Tarnobrzegi są temsamem czem niemieckie: Tyny, Gertyny.
 Zdziary i zdziarce w równiach, przychodzą wszędzie tylko w lesistej okolicy nad rzekami mianowicie na Powiślu koło: Mielca, Żabna, Radomyśla, Ulanowa.
 Chrobry, urządzając kraj i chcąc go ubezpieczyć od najazdów, musiał iść drogą zwykłą: dzielić kraj na opola grodzkie, których ludność w grodzie lub twierdzy znachodziła schronienie, a za to ponosiła ciężar, wyżywienia załogi strażnic.
 Nad każdem opolem, musiał być zwierzchnik wojskowy świadomy wojenki, któremu oraz przypadało: sądzić spory i zatargi. Podobnie jak w całym świecie wybierano do tego ludzi statecznych których zwano: starostami grodowymi a później z cudzoziemska: kasztelanami.
 Ztąd też, każden dawny gród; miał swego starostę i starostwo swoje, i zwał się grodem sądowym — jak do dziś dnia: Wiśnia zwie się: sądową — a nad Goplem leży Krzywosądcz.