Strona:Szczęsny Morawski - Sądecczyzna.djvu/255

Ta strona została przepisana.

leży pamiętać: iż wszelkie prawa karcące występki są odwzorem ujemnej społeczeństwa strony. Niewynagradzając cnót zamilczają o nich zupełnie. Sądzić wedle praw, jest to: osądzać światło według cienia, które sprawiło. A jednak według cienia rzuconego obliczono wielkość ziemi i miesiąca. Podobnie według cienia przekroczeń, obliczyć można wielkość cnót!






Statut wiślicki.

Rycerz każdy albo prosty panosza, pod pewną podniesioną (chorągwią) na swe stanie się ustanowi.
Każdy szlachcic podług mocy a wielkości imienia swego ku pospolitemu dobru z ludźmi ubranymi ma służyć na wojnę (w granicach państwa.)
Sołtysowie tako duchownych jako świeckich osób na wojnę iść powinni.
Duchowni z imienia ojczyznego na wojnę służyć, albo imienie bliskim spuścić są powinni, inaczej czyniących król imienie zabierze.
Idący na wojnę na łąkach ani we wsi stać mają jeno na polu; ani drapienia czynić, jeno koniom pokarm wziąść umiernie.
Synowie gdy żyw ojciec, własnej pieczęci aby nie używali, jeno ojcowskiej.
Szlachetności doświadczyć chcąc, 6 świadków przywieść ma: z ojcowego szczytu dwu, z macierznego także dwu, a trzeciu dwu pospolite.
Będzieli szlachcic szlachcicowi łajał: bękartem zowiąc, a nie odzowie ani zaprzy; — 60 grzywien — jakoby go zabił — ma winien być. Odzywając ma mówić: to com mówił łgałem jako pies.
Szlachcic zabił szlachcica: 60 grzywien zapłać, a za ucięcie członku: 30, za prostą ranę: 15 grzywien zapłaci. (Aczkole zabijający człowieka podług zakonnego ustawienia miał być główną pomstą ścięt, skaran; my srogość tę obelżając ustawiamy).