Strona:Szczęsny Morawski - Sądecczyzna.djvu/256

Ta strona została przepisana.

Kmieć raniąc szlachcica dziesięć grzywien jemu zapłaci z winą: pietnadzieścia.

Więcej kmieci z jednej wsi do drugiej wynijść nie może, jedno od dziesięciu jeden: prócz (wbrew) panowej wolej. Wyjąwszy 1° gdy pan wsi żonę kmiecową zgwałci, gwałtem onieczyści, alibo dziewce usilstwo uczyni; 2° gdy kmiece o winę panową klną (wyklęto); 3° gdy kmiecie o winę pana ciążają. Nietylko jeden ale wszyscy wstać mogą.
Jakkole z starości było dzierzano, iż kmieć drugiego kmiecia zabijając zapłaciw 3 grzywny groszów od winy mężobójstwa praw bywał, a wszakoż taka płaca nie czyniła dosyć ku powinnemu skaraniu, dla tego my ustanawiamy:
Kmieć kmiecia zabijać — za winę 4 grzywny, a bliższym za głowę 6 grzywien zapłaci.
Puściny kmiece panom przyjść nie mają, ale na bliższe spadną — ciż z nich kielich za półtory grzywny do cerkwie sprawić mają acz ich z tyle będzie.
Sołtystwa nie może kto kupić mimo pańską wolę.
Powód musi skarżyć w sądzie pod którym stoi pozwany...
„Obykli są podżegacze (podpalacze) — aby ręku zwarowali się sprawiedliwości chcących je męczyć, częstokroć w mieściech i we wsiach niemieckich przebywać, aby żałobę przeciwko im położoną obyli przez obronę niemieckiego prawa; a takoż częstokroć takich złośników grzechy ostają niepomszczone.“
„Owa... i ci co... dziewice i niewiasty gwałtem pokalają... prawem niemieckiem chcą się bronić: aby łacniej dowinionego grzecha odbyli.“
Więc prawem polskiem mają odpowiadać i być pomszczeni.

Żydowie:
Na listy pieniędzy pożyczać nie mają, ale na zakład pożyczać mogą.
O dług istny i o lichwę ku sądu nieprzyzowując do dwu latu, lichwę przyrosłą stracić mają, a tylko na iścinie i na lichwie dwuletniej przestać mają.
Rodzice za syna nie powinni uiszczać długu żydowi.