Strona:Szczęsny Morawski - Sądecczyzna.djvu/49

nie podpada wątpliwości gdyż: drużyna o wiele dawniejszy wyraz.
 Na czele swych lechów wsławił Chrobry polski swój oręż, więc też: lechy zasłynęli. Podbite kraje nieznały spółeczeństwa polskiego, znały tylko drużyny bitnych lechów, którzy ich podbijali. Ztąd też wówczas podbijana Chrobacya i Ruś w nienawistnej pamięci zachowała: Lachów i nazwą wojowników przezwała naród. Podobnie nazwani Niemcy: Germanami a Skandynawce: Waryngami, Worami.
 Jak Niemcy do boju zwoływali się wyrazem: Allemani! to jest: wszyscy wojownicy; — tak waryngi wołali: war! — tak polscy wojownicy: lachta! (liczbą podwójną na powiślu jeszcze po dziś dzień powszechną). Podobnie jak się dziś do wojska mówi: chłopcy! rabbiata!! Syn lacha zwał się: lachcic, tak jak wojewody: wojewodzic, starosty: starościc. Ztąd powstało: szlachta, któren wyraz zawsze i wszędzie nierozdzielny był od oręża i boju. Podobnie jak wyraz: german i wor (wrog).
 Bolesław Chrobry utworzył szlachtę jako stan osobny wojenny niedziedziczny. Tak później utworzeni: Mamelucy w Egipcie, janczary w Turcyi tak dzisiejsze: gwardye obywatelskie. Każden naród z kolei miał swą szlachtę broniącą kraju.
 Na wewnątrz urządził Bolesław: rządy i sądy. Kraj cały od wieków w gromady podzielony rozdzielił na większe opola z wspólnem miejscem sądu i obrony to jest: wspólnym grodem, gdzie imieniem króla rządził: grodowy pan, później z cudzoziemska nazwan kasztelanem.
 Król sam objeżdżał ziemie opolne i z swą drużyną przyboczną i z umnemi ludźmi wiecował i sądził.
 Dumą, po dziś dzień zwie Moskwa senat swój; dumny bojar znaczy radny bojar. Um, wyraz w znaczeniu: rozumu przychodzi w Cyrylla tłomaczeniu pisma kościelnego. — Słusznie uważa Lelewel: że kmieć znaczy k’umiec, to jest: umny tak jak moskiewskie: dumny. — Święty Wojciech patrząc na Chrobrego wiece z kmieciami śpiewał: Adamie ty Boży kmieciu ty siedzisz u Boga w wiecu... Co roz-umieli s-umieniem kmiecie; to sądził ku-sądzeniu wybrany: sędzia, k-sądz, ksążę. Nawet: książka ztąd może pochodzi. Przedtem duchowni sądzili, prawdopodobnie w uroczystości boga: prowego. Ztąd