Strona:Teodor Herzl.pdf/10

wystąpił, gdy jego kochani koledzy aryjscy postanowili więcej Żydów do swego grona nie przyjmować, pozwalając przecież wspaniałomyślnie pozostać tym, którzy już do niego należeli.
 Duma żydowska Herzla powtórnie została zraniona.
 Wówczas błysnęła w jego głowie myśl, że byłoby dobrze, gdyby żydostwo, uświadamiając sobie swoją własną narodowość powróciło do niej i wspomnienie o Palestynie, starożytnym kraju żydowskim, wskrzesiło. Przy sposobności mówił nawet o tem. A gdy pewnego razu starszy przyjaciel wręcz go zapytał, któż to mógłby być owym mężem, któryby zdołał tak potężnie wstrząsnąć narodem żydowskim, ażeby stał się dosyć silnym i zdolnym do takiego dzieła, — odpowiedział z właściwą sobie świadomością niezachwianą: „Oto — ja!“ Była to jednak tylko błyskawica, która prędko zgasła. A może było to już niby twórcze drganie duszy, rodzące nową formację, która następnie miała się dopiero w niebotyczną przekształcić górę? Możliwe. Kto o tem stanowczo twierdzić potrafi?
 Tymczasem pozostawał Herzl przy swych studjach, uczył się, pracował, czytał i pisał wiele, bardzo wiele. Przeważnie pisywał sztuki teatralne, wesołe i lekkie rzeczy, które wielokrotnie ukazywały się na scenie i znacznem cieszyły powodzeniem.
 W roku 1884 ukończył uniwersytet z tytułem doktora praw. Zamierzał poświęcić się sądownictwu i rozpoczął w Zalcburgu karjerę sądową. Jako Żyd nie mógł jednak otrzymać nominacji na sędziego, i tak oto, na swoje i nasze szczęście, wyparty został na arenę szerokiego, wolnego życia, swego żywiołu przyrodzonego. Poświęca się tedy zupełnie literaturze, podróżuje, widzi „licznych ludzi miasta“ i „zamysły ich poznaje“, poznaje rzeczywiście. Bystrym i jasnym wzrokiem przypatruje się on wszędzie krajom i ludziom, a spostrzeżenia swe umieszcza w opisach, po większej części zachwycająco pięknych.
 W roku 1889 żeni się Herzl z Julją Naschauer, dziewczęciem nader powabnem i wykwintnie wychowanem w bogatym i dostojnym domu.
 Objąwszy w roku 1891 stanowisko przedstawiciela wiedeńskiej „Neue Freie Presse“ w Paryżu, Herzl zostaje odrazu wciągnięty w wir wielkiej polityki, którą też dopiero z blizka dokładnie poznaje.
 Tutaj żyje on w wielkim świecie, w bardzo wielkim i bły-