Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/158

nych wartości, rządy burżuazyi i ustroju kapitalistycznego, w końcu równouprawnienie Żyda, czyli zwycięstwo jego metody kupieckiej.
 Był on od pierwszej chwili swojej działalności kupieckiej „czystym kapitalistą, przeciwnikiem celów gospodarki naturalnej, bezwzględnym w stosunku do interesów, uznającym tylko osobisty, jak największy zysk“ — był poprzednikiem, właściwym twórcą dzisiejszych pojęć handlowych, t. zw. wolnego handlu, nie krępującego się niczem, żadnymi względami wobec odbiorcy, spożywcy.
 Oto wszystko, co wniósł Żyd do kultury narodów chrześcijańskich. „Zatrute drzewo nowoczesnej giełdy“ wniósł, zatruty handel, zatrute pojęcia kupieckie. Wyzwolony politycznie, postarał się przedewszystkiem o wyzwolenie handlu z pod czujnego oka prokuratora i z pod karzącej ręki prawa, postarał się o wolność handlu, a uzyskawszy, o co mu głównie chodziło, rzucił się z całym impetem w wir nieuczciwych syekulacyi, t. zw. „grynderstw.“
 Wiadomo, że pierwsze giełdy powstały już w XVI wieku, mianowicie: w Antwerpii, Amsterdamie, Londynie i Hamburgu. Były to jednak tylko giełdy towarowe, ułatwiające kupno i sprzedaż rzeczywistych, istniejących faktycznie wartości. Zrazu sprzedawano tylko z ręki do ręki, niebawem jednak pośredniczyła giełda i w obstalunkach.
 Przez dwieście lat był Hamburg jedynem miastem giełdowem w Niemczech. Później dopiero przybył: Frankfurt nad Menem i Lipsk. Jeszcze w po-