Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/182

com. Żaden z antysemitów innowierczych nie polemizował tak namiętnie z Żydami, jak on. Odpowiadali mu trzej Żydzi, lekarz Jozua Ibn-Vives, Chasdai Crescas i lekarz Izaak ben Mose, zwany Profiat Duran, a odpowiadali niezręcznie, niemądrze, bo złośliwą krytyką chrześcijaństwa. Paweł Burgensis wywołał edyktem (1408 r.) pogrom Żydów hiszpańskich.
 Drugi wychrzta, Jozua Lorqui (jako chrześcijanin Hieronim de Santa Fè), nadworny lekarz papieża Benedykta XIII, dorównywał Burgensisowi w nienawiści do Żydów.
 Wziąwszy sobie do pomocy dominikanina, Wincentego Ferrera, podburzali we trójkę całą Hiszpanię przeciw Żydom. Gromadne wypędzanie Judy z półwyspu iberyjskiego (1492 r.) jest owocem ich polemik i agitacyi.
 W ślady ich wstąpił wychrzczony Żyd niemiecki, Wiktor von Karben, mieszkający w Kolonii, który spowodował wypędzenie Żydów z elektoratu kolońskiego (około r. 1500). Pomagał mu drugi wychrzta, Józef Pfefferkorn, Żyd morawski, rzeźnik z rzemiosła, karany sądownie jako złodziej i włamywacz. Ochrzciwszy się w r. 1505, stał się zawziętym wrogiem Żydów. Sam pozbawiony kultury, podpisywał różne polemiki i rozprawy, wychodzące z pod piór księży Dominikanów.
 W r. 1553 denuncyowało Talmud, jako księgę szkodliwą, trzech wychrztów włoskich: Salomon (Giovanni Batista Romano), wnuk Eliasza Lewity,