Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/204

IX

Współcześni Żydzi polscy.

 Nie byli Żydzi w Polsce nigdy u siebie, jak nie byli u siebie nigdzie, w żadnym kraju, od czasu „rozproszenia“ (diaspory) po całym świecie.
 A nie byli u siebie, bo uważali się u nas tak samo, jak wszędzie, za obcych, za przechodniów, bo, marząc ciągle o panowaniu nad światem, odcinali się świadomie, rozmyślnie od współmieszkańców danego kraju. Corpus in corpore, status in statu tworzyli wszędzie.
 Nie byli w Polsce u siebie, nie przyłączeni do żadnego stanu, niedopuszczani do władzy, uważani za obcych, ale pozwolono im być sobą w ramach ich religii, zwyczajów i obyczajów. Potępiając ich lichwę, wyzysk, szachrajstwo, nie wtrącało się prawodawstwo polskie do ich spraw wewnętrznych. A nietylko pozwalało im wierzyć i żyć, w co i jak się im podobało, lecz nadało im nawet rodzaj samorządu. Ich kahały rozstrzygały bez udziału władz krajowych wszystkie ich sprawy wyznaniowe i społeczne, ustanawiały podatki, należące się skarbowi polskiemu, rządziły gminami żydowskiemi, naznaczały zjazdy starszyzny, miały pod sobą synagogi, szkoły, drukarnie.
 Na czele każdej gminy stał kahał, którego członkowie nie różnili się niczem od „tyranów“ miast greckich lub kacyków murzyńskich. Będąc nietylko bez-