Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/30

przeto postarano się w czasach późniejszych o redakcyę zwięźlejszą, skróconą. Już w r. 1032 usunął rabi Izaak Alfossi z całości wiele drobiazgów zbytecznych, ale jego „Mały Talmud“ nie zyskał sobie uznania szerszych kół żydowskich. Więcej szczęścia miała „Miszna-Tora,“ dzieło czterotomowe, wydane w r. 1180 przez Mojżesza Majmonidesa.
 Dzisiejszy Talmud, używany powszechnie przez Żydów, t. zw. „Szulchanaruch,“ ułożony przez dwóch rabinów, Józefa Karo z Palestyny i Mojżesza Izarlesa z Krakowa, pochodzi z r. 1576.
 Gdy rabi Jehuda, zwany „świętym“, zamknął Misznę, wtedy ogłoszono Judzie: ktoby się ośmielił nie wierzyć w księgi tanaimów, ten będzie wyklęty. To samo oświadczyli amoraimowie, ukończywszy Gemarę.
 Odtąd jest Talmud przewodnikiem Żyda, regulatorem jego stosunku do Boga, do współwyznawców, do innowierców. Uczy go on: modlitw porannych i wieczornych, co ma jeść, pić i jak, które owoce i zwierzęta wolno mu spożywać, a których nie. Jakie dziesięciny ma płacić lewitom (część pierwsza). Ustanowił prawa, odnoszące się do święcenia sabatu i wszystkich świąt z wyznaczeniem tych ksiąg Zakonu, które należy czytać (część druga). Uregulował stosunek Żyda do żony, mówi o zaręczynach, ślubach, przysięgach, o kontraktach małżeńskich i rozwodach (część trzecia).
 Z części czwartej Talmudu dowiaduje się Żyd,