Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/72

raźnie zaznaczył, rzucił na niego wielką klątwę Rafał Kohen, główny rabin trzech gmin: altońskiej, hamburskiej, i wandsbeckskiej (1779).
 A Mendelsohn nie przestał wcale mimo swojego usposobienia pojednawczego być gorliwym wyznawcą mojżeszowym. Nie tylko wykonywał ściśle wszystkie przepisy swojej religii, nie tylko bronił jej wobec chrześcijan, lecz twierdził wręcz, iż tylko judaizm jest religią prawdziwą, iż tylko jemu należy się prymat wśród wszystkich wyznań na kuli ziemskiej. Najlepsze jego dzieło: „Jerozolima, albo potęga religijna judaizmu“ (w r. 1783) jest apoteozą religii żydowskiej. Wobec innych wyznań był racyonalistą, „korzącym się jedynie przed prawdami rozumu, nie uznającymi objawienia,“ ale o swojem wyznaniu twierdził, że „Mojżesz wziął stary zakon drogą cudowną, nadprzyrodzoną, wprost od Boga.“ Chciał on tylko oczyścić judaizm z niepotrzebnych naleciałości, z przestarzałych drobiazgów, a mimo to wyklęli go rabini i odwrócił się od niego cały prawowierny Juda.
 Mendelsohn pociągnął za sobą gromadkę bogatszych Żydów niemieckich, głównie berlińskich i królewieckich. W Królewcu pracował w tym samym kierunku Hartwig Wessely.
 Bogatsi Żydzi berlińscy i królewieccy, widząc, że chrześcijanie otaczają Mendelsohna szczerą życzliwością, że wyróżniają go, szanują,, przygarniają do siebie, poszli drogą wskazaną przez niego. Ludziom zamożniejszym obrzydło życie w ghettach, życie po-