Strona:Teodor Jeske-Choiński - Poznaj Żyda!.djvu/81

Judy świat chrześcijański, wyciągając do nieszczęśliwych włóczegów rękę przyjazną.
 Żydzi nie dali się prosić. Nie tylko weszli, lecz wskoczyli obiema nogami do raju swobód konstytucyjnych.
 Jakże wyglądał Judaita oświecony w chwili, kiedy otworzono przed nim na rozcież bramy pełnego życia obywatelskiego, z jakich składał się żywiołów?
 Na uboczu życia politycznego i społecznego stali rabini-misyonarze w rodzaju Geigera, dla których świat chrześcijański istniał tylko o tyle, o ile uznawał posłannictwo judaizmu.
 Z rabinami połączyła się gromadka uczonych, poświęcających się wyłącznie studyom nad historyą i kulturą żydowską, jak: Izaak Markus Jost, autor „Historyi judaizmu i jego sekt,“ Leon Halévy, syn poety Eljasza (Resumé de l’histoire des Juifs anciens et modernes), Hirsz Grätz (Geschichte der Juden), Juliusz Fürst, archeolog, językoznawca i historyk literatury; Steinheim, Krochmal, Rappaport i Dawid Luzzato, teologowie.
 I reformowani rabini i uczeni żydowscy, nie biorąc udziału w ruchu polityczno-społecznym, służyli piórem swojej mrzonce o celach wszechświatowych judaizmu. Z wyjątkiem Francuza, Halévy’ego, nienawidzili wszyscy nowej ewangelii i ludów indo-europejskich. Profesor Hirsz Grätz aż się pieni z niepohamowanego gniewu, ilekroć wypadnie mu mówić o chrześcijaństwie; Amerykanin, dr. Herz-