szczególne osoby i zjawiska. okresowi walk prawnopolitycznych w siódmem dziesięcioleciu wieku ubiegłego, poświęcona została część dzieła p. Feldmana, poprzedzająca charakterystykę obozu konserwatywnego — stańczyków i podolaków. Tu już charakterystyki oddzielne poparte są przytoczonymi in extenso dokumentami historycznymi w postaci wyjątków z mów sejmowych, rezolucyj, wniosków i. t. d.
Wytknąwszy drogę, jaką rządy krajowe przeszły w ręce konserwatywno-szlacheckie, p. Feldman przechodzi do szczegółowej charakterystyki obozu konserwatywnego. Przesuwa więc przed oczyma naszymi konserwatystów krakowskich z Aleksandrem Wielopolskim, Antonim Zygmuntem Helzlem i Pawłem Popielem na czele, który stworzyli „Czas“ — to główne ognisko publicystyczne myśli konserwatywnej. Widzimy, jak się stopniowo wytwarza obóz stańczykowski i jak się krystalizuje jego ideologia, jak się zlewa z krakowską partyą konserwatywną i zdobywa wpływ przemożny na życie polityczne kraju.
Polityka państwowa i krajowa, polityka zewnętrzna i wewnętrzna stańczyków jest poddana rozbiorowi krytycznemu. Śledzi ją p. Feldman od źródeł aż do rozlania się w szerokie morze, pokrywające cały niemal obszar kraju, które z czasem poczyna się kurczyć i wysychać, uwidoczniając liczne mielizny. Zapoznajemy się z neokonserwatystami, którzy pragną wynaleźć jakieś sposoby ratowania zamierającego olbrzyma. Końcowy ustęp dzieła poświęcony jest podolskiej odmianie konserwatystów galicyjskich.
Praca p. Feldmana pisana jest z wielką werwą i zacięciem publicysty-szermierza. Nie traktuje on rzeczy z oschłym objektywizmem erudyty, badającego spleśniałe dokumenty. Ma on do czynienia z materyałem życiowym, to też i oświetla go ze stanowiska interesów życia bieżącego, i interesów prawdziwej demokracyi i postępu społeczno-narodowego. Nie potrzebuję chyba dodawać, że książka p. Feldmana odznacza się lekkością i potoczystością stylu, cechami, dość rzadkiemi w pracach te o rodzaju u nas. Z niecierpliwością oczekujemy ukazania drugiego tomu „Stronnictw.”
w Austry | za granicą: | ||||
Rocznie | kor. 14·— | Mk. 14·— | Fr. 18·— | ||
Półrocznie | „ 7·— | „ 7·— | „ 9·— | ||
Kwartalnie | „ 3·50 | „ 3·50 | „ 4·50 | ||
Nr pojedyńczy | „ —·60 | „ —·60 | „ —·80 |