W społeczeństwie średniowiecznem brakłoby postaci bardzo znamiennych i licznych, gdybyśmy je sobie wyobrażali bez żonglerów. Nazwa ich jest zromańszczonym wyrazem łacińskim joculator, które oznacza żartownisia; trzeba jednakże grzeczną tę nazwę na grubsze imię błazna zamienić, dodać do tego znaczenie aktora, tancmistrza, śpiewaka, linoskoka, skomoracha, czyli niedźwiedziowoda, magika albo prestigitatora, powieściarza, nowiniarza i nie wiem jakie jeszcze, aby objąć wielostronność ich sztuki. Zajmowali się wszystkiem, czem ubawić, rozweselić mogli publiczność wiejską, miejską, zamkową. Byli oni niejako teatrzykami, wędrującemi i chodzącemi gazetami zarazem. Włócząc się bezustannie, od wsi do wsi, od miasta do miasta, od zamku do zamku, zaglądając do wszystkich kątów, wszystkiego ciekawi, wstępując do wszystkich karczem i gospód, zbierali wszędzie nowinki i plotki, publiczne i prywatne, i pierwsi roznosili je na różne strony. Domyślimy się, jak pożądanem było ich przybycie osamotnionemu na zamku baronowi, jak chętnie słuchano ich opowieści i nowin. U nas także obcymi nie byli, a nazywano ich rybałtami, albo knejlarzami, albo też igrzecami, którego to starego a ładnego wyrazu i my w dalszym ciągu w znaczeniu żonglera używać będziemy.
Mimo tak wielostronnego artyzmu, sława, jakiej swojego czasu używali, była niepochlebna, nawet zła, nawet bardzo zła. Posądzono ich o wszystkie niemal grzechy główne: obżarstwo, pijaństwo, kłamstwo, kosterstwo, łakomstwo i inne jeszcze, świadczą zaś o tem, pomiędzy innemi, niektóre starofrancuskie fabliaux, czyli powiastki, z których tutaj dwie opowiedzieć zamierzamy. Opowiemy z pamięci, tekstów nie mając pod ręką.
Zdarzyło się, że Pan Bóg znowu był ciekawy zobaczyć, co też ludzie porabiają, a wziąwszy na się postać ludzką, stanął na ziemi. Tu spotkał igrzeca, a słusznie myśląc, że w jego towarzystwie najlepiej przypatrzy się sprawom ludzkim, przyłączył się do niego jako igrzec towarzysz. Razem tak pątnując,
