dziedzice Łysakowa, Łysakowskimi; dziedzice Szczepanowa, Szczepanowskimi i t. d. I dziś jeszcze nie rzadko daje się słyszeć z ust ludu na zapytanie: „Kto przyjechał?“ odpowiedź: „To pan Sufnarowski“ — w znaczeniu dziedzic Sufnarowej, chociaż nazwisko jego brzmi zupełnie inaczej i często się kończy nie na ski i cki, ale — niestety! — coraz częściej na baum, gold lub münz... Kiedy w wieku XVI tytuły „hrabiów cesarskich“ albo jak wówczas mówiono „grabiów“ do nas zawitały, a wraz z niemi i posiadłości rodzin hrabskich podniesiono do godności hrabstw, — pisali się n. p. Leszczyńscy (nie „panami“ już, ale) „hrabiami“ na Lesznie; Tęczyńscy, „hrabiami“ na Tęczynie; Kmitowie „hrabiami“ na Wiśniczu i t. d. w podobny sposób jak Radziwiłłowie pisali się książętami na Ołyce i Nieświeżu; Sanguszkowie książętami na Zasławiu i t. p. Michał hr. na Lesznie tytułował się tedy Michałem hrabią Leszczyńskim; Jan hr. na Tęczynie, Janem hr. Tęczyńskim i t. d. Jeżeli nazwisko jakie stało się już własnością rodziny przed otrzymaniem tytułu, n. p. Górka, Kmita, wtedy, naturalnie, tytuł z wymienieniem hrabstwa następował nawet po nazwisku. Nazwisko jest tedy w stosunku do imienia chrzestnego, czy do godności i tytułu, objaśniającym przymiotnikiem („przydawką“ po gramatycznemu) i tego charakteru przydawki nie powinniśmy zatracać mimo licznych nazwisk rzeczownikowych, tak swojskich, jak i obcych.
Przypatrzmy się teraz: co za znaczenie mogłoby mieć zestawienie takie: Jan dr Lipski, Michał dr. Wrocławski, Wojciech dr. Halski i t. p. Analogicznym sposobem dr Jan hr. Tęczyński nic innego oznaczać nie może, jak tylko to, że panowie Jan, Michał, Wojciech i t. d. otrzymali akademicki stopień doktora, jeden w Lipsku, drugi we Wrocławiu, trzeci w Halli i t. p. Czyż nie mówimy n. p.: „on ma doktorat hajdelberski, wiedeński, paryski“, podobnie jak: „on ma hrabstwo tarnowskie, łańcuckie, wiśnickie“ i t. p? Jakże jednak rozumieć podobne zestawienie, jak: Wł. dr. Wicherkiewicz, albo Albert dr. Zipper?
Tu już brak konsekwencji i sensu wychodzi jaskrawo na jaw i przekonywa dobitnie, że takie zestawienie, a raczej szyk tych wyrazów jest zupełnie niewłaściwy.
Przedewszystkiem pamiętać wypada, że tytuły: książę, hrabia, baron są rodzinne i przechodzą na potomków w dalekie pokolenia, stając się integralną i nierozerwalną częścią nazwiska, bez względu na to, czy je nosi Jan, Władysław czy Tomasz. Błędny tedy jest odwrotny sposób pisania: ks. A. A. (zamiast A. ks. A.) lub hr. Z. Z. (zamiast Z. hr. Z.) ale zupełnie uzasadniony dr. B. B. (nie B. dr. B!) bo tytuł ten, chociaż równie zaszczytny, osobistą pracą i nauką zdobyty, służy tylko osobie, która go uzyskała, a więc osobie tylko tego imienia i nazwiska, bez przechodzenia na potomnych.
Rzeczy to nie nowe, i dla wielu zapewne i dziś nie obce; ale, że zatrata świadomości mogłaby przynieść uszczerbek językowi i pozacierać właściwości szyku pewnych wyrazów, uważam więc za obowiązek zwrócić na to uwagę ogółu.
