Ta strona została przepisana.
swiadczy jego słownik Rzecz o wolności słowa. Formowały go w tym czasie dwa czynniki: 1) dzienniki i życie polityczne, którem się wtedy Norwid więcej, niż dawniej, zajmował, 2) Paryż i język francuski. Znajdziemy w tym słowniku żargon, którym do dziś dnia wojuje dzisiejsza publicystyka:
Interes pospolitej rzeczy, łańcuch dziejów, ewolucjonizm, doktryna, prolog, rzemiosło, architektura, literatura, bruljon, manifestacja, biografja, grawitować, parlament, pieniądze, księgarz, welocypedy, czytelnik, autor, wulgaryzator, stenograf, fotograf, elementarz, popularność, parochody, metody nauczania, technicznie, wekslowo, członek Akademji, dziennikarz, nadzorca czcionek, współczesny dziennik, wagon na stacji, rządowe rękojmie, cynizm, ironja, szykany, serjo, liberja, asocjacja, przeniewierstwo, guzik, deklamacja, dyskusja, parabola, harmonja, abrewjator, gzymsów wyskoki, parada, bezinteres międzynarodowy, eter, aura, sfera, geneza, akuratniej, feljetony, tryumfalny, faza, chemicznie, typ, filozof, materja, firmament, nerwy, bruki, publicysta, ortografja, statut, drukarz, pamflet, konwulsyjnie, żandarm, cenzor, orderowy, konstelacja, tropik, sens, adoracja, dogmat, świstki pisane, interpunkcja, terminologja, polemika, kwestja, księgozbiory, funkcja, manuskrypt, temperament, testament, profil, ornament, bez szwanku i t. d.
Z posługiwania się wyrazami obcemi czasem usprawiedliwia się Norwid, np. «Dziś skończyłem mój jeden dramat we 3 aktach, haute comédie. Polskiego słowa niema, bo niema rzeczy, — trzebaby ją najprzód zrobić»[1].
§ 8. Norwid był wielkim erudytą. Zajmowanie się kwestjami naukowemi i filozoficznemi wytworzyło mu pewien sposób wyrażania się, pewien specjalny język naukowy:
Natura wyobraźni, t. j. siła postaciowania w obowiązującej jest harmonji względem otaczającego materjału, na który składa się geodetyczne usposobienie ziemi, klimakteryczne jej warunki, siła ramion i krwi rasy, etc.» (Promethidion).
«Benvenuto Cellini był to rysownik, rzeźbiarz, złotnik, forty-
«Benvenuto Cellini był to rysownik, rzeźbiarz, złotnik, forty-
- ↑ tamże II, 280.
