Strona:Vicente Blasco Ibáñez - Gabrjel Luna.djvu/305

wieści obcych. Przy tej sposobności niech nam będzie wolno zaznaczyć ze szczerem zadowoleniem, że w nakładach tej firmy zauważyliśmy ostatnio znaczne podniesienie poziomu, tak w doborze utworów i przekładów, jak w szacie zewnętrznej.
Kazimierz Czachowski w „Wiadomościach Literackich“.

 Dyktatura Primo de Rivery, wygnała bezlitośnie za stromy łańcuch pirenejskich szczytów bodajże najświetniejszego uczonego i pisarza ojczyzny Cervantesa — Miguela de Unamuno.
 Rektor słynnego uniwersytetu w Salamance, znakomity uczony, profesor greckiego, poeta i romansopisarz najczystszej wody, filozof i świetny krytyk, a wreszcie pisarz o olbrzymiej skali niepowszedniego talentu i szczery... republikanin, wracając któregoś dnia z uniwersytetu do domu, znalazł tam polecenie natychmiastowego opuszczenia kraju.
 Nie miał nawet czasu na pożegnanie się z rodziną, na przygotowanie do drogi. Rząd generała Primo de Rivery działał z błyskawiczną szybkością i bezwzględnością. Zesłano wielkiego pisarza na afrykańskie wyspy Fuerteventura. Jednocześnie zawieszono go w czynnościach rektorskich i profesorskich, okrywając wstrętny gwałt kłamstwem o samowolnem porzuceniu przez Unamuna katedry.
 Cały świat kulturalny stanął w obronie wielkiego uczonego. Jednak ani akcja Ligi Obrony Praw Człowieka, ani interwencja doskonałego poety italskiego Gabrjela d’Annunzio nie odniosły pożądanego skutku. Rząd dyktatora był niewzruszony. Dopiero grupie francuskich pisarzy, udało się wykraść twórcę „Żywota Don Quijota“ i przywieść do Paryża.
 „Mgła“ (Tow. Wyd. „Rój“), jak zaznaczył w obszernej przedmowie doskonały tłumacz dr. E. Boyé, jest romansem ironicznym.
 ...Tak przedstawię się skrót romansu. Chwilami czytelnika ogarnia pewnego rodzaju znudzenie, „...bezustanna gadanina“, myśli niejeden. Tak Unamuno stworzył na kartach swej książki ludzi prawdziwych, ludzi z krwi i ciała, którzy grają najprawdziwszą sztukę życia. Grają ją nie w tajemniczej, sztucznej ciszy literackiego wypracowania, a w dźwięcz-