Strona:Voltaire - Refleksye.djvu/154

 — Cóż w niej pięknego? — zapytałem na sokratesowską modłę.
 — To, że twórca osiągnął cele swoje.
 Nazajutrz filozof zasłabł i użył z pożądanym skutkiem przeczyszczającego środka, czyli „osiągnął cele.“
 — O, teraz, wiem — rzekłem radośnie — co pan nazywa Pięknem: wszystko, co skutkuje.
 Filozof czuł się nieco moim cynizmem urażony i wytłómaczył mi odkrywczo, że istnieją rzeczy poziome (acz ludzkie), którym nazwa „pięknych“ nie przysługuje, że prawdziwe Piękno jest to, które wywołuje efekt zdumienia, podziwu, rozkoszy i że takich właśnie doznał wzruszeń podczas wczorajszego przedstawienia w teatrze i dlatego przyznaje sztuce tytuł i znaczenie słowa: τὁ χαλὁν.
 Wkrótce udaliśmy się z nim w podróż do Anglii, kędy widzieliśmy tę samą sztukę w doskonałem tłómaczeniu, jak upadła przy jednogłośnem ziewaniu całego teatru.
 — Patrz pan — rzekł filozof — oto dowód, że τὁ χαλὁν jest czemś innem dla nas, Francuzów, zaś zgoła czemś innem dla Anglików.
 I znowu zasłabł.
 Ale po dłuższym namyśle vJykombinował „nową“ prawdę: tę mianowicie, że Piękno jest pojęciem bezwzględnie względnem, jak obyczaje, zależne od szerokości geograficznej i sprawnego żołądka.

(D. Ph.)

✶