Strona:Voltaire - Refleksye.djvu/42

 Sehin. Gdyby nie wszystko było konieczne, wynikałoby, że istnieje Niepotrzebne, Zbędne.
 O. Nie, to znaczy tylko, że wszystko, co powstało boską wolą Natury, powstało z konieczności.
 S. Tak wierzę... ściślej mówiąc... tak przypuszczam...
 O. Inną jeszcze konieczność mam na myśli.
 S. Jakąż jeszcze? Potrzeby każdego poczciwca?
 O. Nie. Te są różne. Nie mówię o butach. Nie o potrzebnem, lecz o koniecznem będzie mowa.
 S. Posiadamy, zdaje się, wszystkie organy niezbędne, oczy, nogi i ręce...
 O. Dość! Nie wyliczaj. Jak więc sobie tłómaczysz, że niektórzy przychodzą na świat z brakiem jednego organu.
 S. Absolutne prawa natury zawierają też — potworne.
 O. Myślisz, że istnieją wyobrażenia wspólne, żądające spółżycia ludzi w gromadzie?
 S. Ależ tak...
 O. I sądzisz, że i moralne konieczności były o każdym czasie i na każdem miejscu jednakie?
 S. Zapewne, inaczej nie byłyby konieczne.
 O. Więc sądzisz, że ludzkość nigdy nie żądała nowej wiary? Że ludzie mogli żyć w społeczeństwie i wykonywać swoje obowiązki względem Boga, zaczem Mahomet prowadził z Archaniołem Gabryelem dyskusyę!
 S. Naturalnie. Islamizm nie był wcale koniecznością.