chwalce y gwałtowniki, iuż postanowione przez statut Zygmunta I. w Krakowie roku 1507, titt: De poena eorum, qui manu armata ad judica et Conventus generales et particulares veniunt, y drugi tegoż samego Krola w Piotrkowie 1510, titt: Poena statuta contra violatores Consiliarorum et Nuntiorum ad Conventus publicos proficiscientuim, prawne kary nie tylko ponawiamy, ale też aby in executione rigida w każdym czasie contra deliquentes, nie maiąc zadnego względu na osoby y dostoieństwa, lecz na sam zły uczynek, zostawały, powszechną zgodą Stanow pod Seym teraźnieyszy zkonfederowanych ustanawiamy.
A że exekucya nieodwłoczna prawa iest nayskutecznieyszym wynalazkiem pewney złych obyczaiow naprawy, zaczym gdyby się taki excess podczas Seymu lub Sądow wszelakich trafił, y był naprzeciw osobom lub mieyscu wykonany, zaraz in loco delicti w obmowie powyżey cytowanego prawa, przez Sąd Marszałkowski złożony, ma być przykładnie w winowaycy ukarany.
W przypadku zaś ucieczki, y niestawienia się za pozwem winowaycy, lub winowaycow, rygor infamii wieczney et confiscationis bonorum naprzeciw onym rozciągamy, y wskazuiemy.
Że miasta dla rożnych przyczyn, uciemiężenia y bezprawia, do ostatniego przychodzą upadku, zaczym chcąc one podźwignąć, nayprzod wszystkie prawa y konstytucye zdawna im służące, tudzież poźnieysze przywileye, prawom Koronnym nie przeciwne, ztwierdzamy. Do tego reassumuiąc konstytucyą 1659, titt: Assekuracya miast: wszystkie iuryzdykcye sądowe przy miastach y miasteczkach (te szczegulnie wyiąwszy, ktore albo osobliwą konstytucyą, alboli też privilegio haeredum, Principum et Ducum ustanowione są) tak świeckie cujusvis conditionis, iako y duchowne znosiemy.
A zatym mieszkańcy pod takiemi sądow mniemanemi iuryzdykcyami, aby ex jundo do władzy Magistratow miast, tudzież ad onera civitatensia fundum afficientia, podług konstytucyi annorum 1611, 1654, 1659, należały, postanawiamy. Salva iednak constitutione anni 1658 titulo: Grod Warszawski: in toto manente.
Y przez to niemały uszczerbek dzieie się miastom, że duchowni in communione żyiący, także zakonnych possessiones dobr y gruntow mieyskich, iednych przez donacye, drugich przez zapisy summ na wyderkaff, y legowanych per testamenta ponabywawszy, gruntow niemało tymże miastom uięli, zaczym konstytucyą anni 1635 titt: Ordynacya dobr ziemskich, y titt: O wyderkaffach: dotąd samym dobrom ziemskim służącą, et rigorem oneyże odtąd, etiam co do dobr y gruntow mieyskich rozciągamy, oraz konstytucyą anni 1726 titt: Warunek: de non alienandis bonis od Stanu rycerskiego, y mieyskiego do duchowieństwa, między Litewskiemi konstytucyami umieszczoną, że y Koronie tak do ziemskich, iako y mieyskich dobr służy, deklaruiemy. Waruiąc to na zawsze, aby też oboiey natury dobra, bądź przez donacye, wendycye, bądź testamentowe y inne legacye lub zastawy, albo wyderkaffy połowę waloru dobr przewyższaiące, żadnym sposobem od Stanu swieckiego do Stanu duchownego nie odpadały, a to pod exekucyą rygoru na przyimuiących takowe przeciw prawu tranzakcye w konstytucyi anni 1635, a zaś na nabywaiących w konstytucyi 1726 wyżey cytowanych, wyrażonego.
Fundacyi klasztorow nadto pomnożonych, de nova radice, tam tylko, gdzie o milę kościoła farnego nie masz, salvis conditionibus de lege requisitis, pozwalamy, co się nie ma rozumieć o fundacyach oyczyźnie potrzebnych, y pożytecznych na dobro szlacheckiego Stanu. W czym dopilnowanie Wielebnym w Bogu Biskupom loci ordinariis, Senatorom, Urzędnikom, Ziemstwom, y Grodom Woiewodztw zlecamy, aby się mniey potrzebne nie mnożyły fundacye.
Possessye zaś, ktorych dotąd bądź duchowni, bądź świeccy w miastach ponabywali, wszelkich kupcow iakimkolwiek handlem się bawiących, lub rzemieślnikow z krzywdą miast od zwyczaynych z rzemiosła albo kupiectwa mieyskich podatkow, okrywać nie powinny, lecz też podatki, iak gdyby pod mieszczaninem mieszkali, płacić sprawiedliwie powinni będą, sub responsione o to w Sądzie Mieyskim, a per appellationem w Zadwornych Sądach, et libera przez Urząd Mieyski finalnego dekretu executione.
Zagęściły się robienia y szynkowania trunkow na gruntach mieyskich, possessyi tak duchownego iako y szlacheckiego Stanu z uymą y przeszkodą miast y mieszczan. Przeto konstytucye wszystkim miastom anni 1659, tudzież 1683, miastu Krakowu służące do skutku przywodząc, praemissosque abusus tollendo, same miasta y mieszczan circa libertates mercandi, braxandi, distilandi et propinandi, podług opisu iednak dekretow Krola IMci pro unoquoque loco po tych konstytucyach zaszłych, et salvis juribus legitimis ac usu robienia prawa y dowożenia (iako to w Warszawie practicatur) acceptato, zachowuiemy, sub confiscatione omnium liquorum per Officium Castrense decernenda, et exequenda. Takowe zaś exekucye do domow y gruntow szlacheckich y duchownych zsyłane pro invasionibus sut violentiis reputari nie powinny, Co iednak klasztorom, dla własney tylko osob zakonnych y służących swoich potrzeby, w używaniu browarow praejudicare nie ma.
Insuper miastom stołecznym zruynowane kamienice, spustoszone place, w mieście situm maiące, a dotychczas od lat 60 z podatkow publicznych y mieyskich przez same miasta opłacane, ieżeliby haredes, creditores et praetensores eorundem fundorum nie odezwali się, y zaległych kosztow miastu zupełnie nie wrocili, po wyszłym a data ninieyszey konstytucyi roku, wieczyście żadney nie zostawniąc salwy, pomienionym miastom przysądzamy.
Do tego, chcąc we wszystkim zabiedz miast
