Strona:Volumina legum T. 7.djvu/143

Ta strona została przepisana.

W Palestrze w tym Sądzie stawać maiącey, chcąc widzieć zawsze chwalebną w młodzi edukacyą, y szczycący onę porządek, przykładem Sądow Zadwornych, Mecenasow nie więcey, iak pietnastu mieć chce, ktorzy przystępuiąc w tenże komput z dependentami, ktorych regestr Sądowi podać maią, rotę iuramentu wykonać powinni będą w te słowa: „Ia N. N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Troycy Sw. Iedynemu, iż stronie ktora mnie do sprawy swoiey wokować będzie, wiernie służyć będą, zbytecznego solarium czyli pensyi wyciągać nie będą a onęż wziąwszy, od sprawy nie tylko nie odstąpię, ale y rady, y papierow stronie przeciwney ani przez siebie, ani subordynowane osoby nie wydam, y stronę przeciwną informować nie będę, także rady na zwłokę świętey sprawiedliwości przeciwko prawu na wyniszczenie stron pozywaiących się, pryncypałom moim żadnym pretextem lub kolorem dawać nie będę, dokumentow, ktore mi powierzone będą, na uniknienie lub przytłumienie sprawiedliwości, taić nie będę, ale spraw przypaść maiących in longo, wypisane merita Sądowi rzetelnie, bez uszczerbienia cudzey sprawy, podawać będę; tak mi Panie Boże dopomoż, y niewinna Męka Chrystusa Pana.“ A takowe wypełnione iuramenta maią bydź nieodwłocznie w protokule dekretowym zapisane; ci oraz Panowie Mecenasi skromności swych dependentow przestrzegać maią, ażeby się bez ich wiadomości y pozwolenia sądowego, w sprawach nie odzywali, y żadnych hałasow, także inkonwoniencyi nie czynili, sub amotione od palestry, et poenis arbitrariis. A gdy ustąpi ktory Mecenas, za wiadomością Sądu, inny subsitui ma. Sprawy zaś nietylko z uszanowaniem Sądu ale y bez naymnieyszego stron promowowane bydź maią urażenia, sub animadversione na to Sądu. Spraw wszystkich wypisane merita do Sądu z konkluzyą, także summaryusze do patronizacyi podpisane każdemu Kommissarzowi y drugiey stronie w tey sprawie dawane bydź maią, w czym żadna pod przypadły w sprawie wpis exkuza uchodzić nie może. Po odbytych replikach żadne nowe spraw rekapitulacye czynione w tymże bydź nie mogą sądzie, a illacye iedynie ad omissa, non vero decisa, wniesione bywać mogą pod winami na wnoszącego takową ninieyszey ustawie przeciwną illacyą. Do sprawy dwoch, a do większey trzech tylko patronow należyć może. Wpisy iakimże porządkiem wpisane, takimże wołane bydź zawsze maią, ani restitutio lub continuatio causarum, lub inne wynalazki y wybiegi formowane bydź mogą; a wpisy ktore podczas iedney kadencyi osądzone nie będą, druga kadencya od przewołanych zaczynać ma.
A iako ta Kommissya iest iuryzdykcyą ultimae instantiae, w interessach skarbowych pod iednemi osobami od Seymu do Seymu ordynaryinego zasiadaiąca, tak pro securitate et certitudine pragnących prędkiey sprawiedliwości exekucyi y satysfakcyi, żadnych dylacyi y wybiegow prawnych na protellacyą admittere nie powinna, noviter iednak reperta documenta rem evincentia ad revelationem dekretow Sądu swego ninieyszego raz ieden w sprawie stronom wolne będą. Sessye ani przywołane, ani odwołane przez nikogo bydź nie mogą przed czasem y godzinami w prawie wypisanemi, ale za nadeyściem godziny, byle komplet był, nie czekaiąc na nikogo, Sądy się zacząć y kontynuować maią. Żaden oraz z osob zasiadaiących darmo o ustępy in extenuationem czasu prosić nie powinien, ale uprosiwszy, słuszność swey proźby Sądowi na ustępie opowiedzieć powinien, tudzież żaden Kommissarz od zaczętey sprawy odchodzić, y kompletu zrywać, a pod czas sentencyi z mieysca wstawać nie ma, pod animadwersyą Sądową.
Żaden także z osob Kommissarskich na kondescensye, rewizye, lustracye, lub iakimkolwiek sposobem skarbu tyczące się funkcye, ex effatis Sądu swego wypadaiące, wpraszać się, lub onych nawet pretendować, albo akceptować, pod podobnąż animadwersyą Sądową, nie ma się ważyć.
Na ustępie osoby choćby naydystyngwowańsze, oprocz osob Sądu Kommissyi Skarbowey, zatrzymywać, czyli do zatrzymowania się prosić, mocy Kommissya mieć nie ma. Inkwizycye w sprawach na tey Kommissyi mieścić się powinnych, nie suo coram iudicio, lecz przez Ziemskiemi lub Grodzkiemi naznaczonemi osobami, zawsze expedyowane być maią; komportacye zaś, że tykać będą całości skarbu, inne następować nie mogą, tylko w dłużności skarbowi od officyalistow lub kupcow, tedy te przed Sądem Kommissyi swoiey naznaczone będą, sine quovis od tego solario. Kassaty, sublewacyi od processow, bez przypadnienia własnego wpisu, nikt u Sądu dopraszać się pod winami sądowemi, ani Sąd onych dozwalać, sub nullitate onych, a cognitio processus circa negotium resolvi ma.
Ponieważ wszelkie libertacye, paszporty, serwitoraty y protekcye przez wzwyż wspomnione prawo konfederacyi Seymu Convocationis są zniesione, zaczym Kommissya Skarbowa onych bądź dla siebie używac, bądź dla kogokolwiek dawać ullo praetextu in detrimentum skarbu nie będzie, ale cło generalne, od czego będzie należało, według instruktarza roku 1764 każdy z zasiadaiących na Kommissyi, bez wszelkiey excepcyi, rowno z innemi ponosić y płacić powinien.
Iako zaś dawne mieć chcą prawa, tak to się ostrzega, iż w obstawaniu przy wyraźnym prawie, et circa regestra et latam sententiam, także przy ninieyszey naszey ordynacyi, etiam unius opposition valere ma.


Palestra Sądu Kommissyi Skarbowey.

7mo. Przychylaiąc się do konstytucyi r. 1726 ninieyszym obostrzamy prawem, aby odtąd w Sądzie Kommissyi Skarbu Koronnego in numero mecenasow 15 sama się szlachta rodowita Polska mieściła, nie wzruszaiąc iednak tych, ktorzy na ostatniey Kommissyi kadencyi (ieżeli ktory