sobie raz na zawsze trwale ubespieczyć formam panowania, y wolności swoie przez determinowanie praw kardynalnych swoich, nigdy odmienić się nie mogących, y materyi Status, ktore tylko per unanimitaatem, na Seymach wolnych decydowane będą mogły być ustanowiono dla tego y sequentia.
I. Moc prawodawstwa dla Rzpltey w trzech Stanach, to iest: Krolewskim, Senatorskim, y Rycerskim dotąd trwaiąca, niewzruszoną na zawsze zostawać powinna, y tey mocy ieden Stan bez drugich dwoch, ani dwa bez trzeciego przywłaszczać sobie, ani zażywać nie będą mogły; dla czego iednemu Stanowi bez zezwolenia drugich dwoch, ani dwom bez trzeciego, nigdy nie będzie się godziło Państw y possessyi Rzpltey, iako też krolewszczyzn, dobr, do stołu Krolewskiego należących, y dobr duchownych, y świeckich alienować, zestawiać, zamieniać, lub przedawać; wyiąwszy iednak Bezkrolewia, pod czas ktorych będąc zamknięta władza panowania w dwoch Stanach, te dwa Stany, co iednomyślnością głosow ustanowią in materiis Status, a per pluralitatem w materyach ekonomicznych y w naznaczeniu czasu Seymu Elekcyi Krola, iak długo trwać ma, y ktorego dnia Krol obrany być ma, to moc tę mieć powinno, iakby przez trzy Stany ustanowione było.
II. Ile razy wiara Rzymska Katolicka, w prawach, konstytucyach, y wszelkich aktach wspomniona będzie, zawsze iey dodawany być ma ma tytuł: panuiącey, y wieczyście będzie panuiącą.
III. Policzaiąc inter iura cardinalia panuiącą w Polszcze wiarę S. Katolicką Rzymską przeyście od kościoła Rzymskiego do iakieykolwiek inney religii w tym Krolestwie Polskim, w Wielkim Xięstwie Litew. et in annexis Provinciis, za kryminalny występek deklaruiemy; więc ktoby się na niego na przyszły czas odważył, wygnańcem z Państw Rzeczypospolitey być powinien. Forum zaś ad agendum przeciwko takowym występcom, w Trybunałach Koronnych, y W. X. Lit. ex termino tacto wyznaczamy, od tego iednak prawa wszystkie osoby, ktoreby się in hoc casu dotąd znaydowały, uwalniamy, y żadnym sposobem dochodzić na nich kary wspomnioney, y w prawach narodowych opisaney, nie będziemy, ani dopuściemy.
IV. Stosuiac się do prawa kardynalnego Rzeczypospolitey, przez ktore od pierwszego zaszczepienia wiary Swiętey Rzymskiey panuiącey, tron Polski tylko Katolikami Rzymskiemi był osadzony, reassumuiąc oraz konstytucyą 1669, y onę za niewzruszoną deklaruiąc, na wieczne czasy waruiemy: aby nie kto inny na przyszłe czasy mogł być Krolem Polskim, iak szczegulnie z urodzenia, albo z powołania Katolik Rzymski; a ktoby z Polakow inney wiary kandydata na
tis haberet, ut Imperii sui ratio, libertasque civium certis quibusdam legibus, nulli temporum mutationi obnoxiis certisque materiis Status concordi omnium in liberis Comitiis suffragio peragendis, circumscripta, veluti basi cuidam inniteretur; sequentia haecce decrevit, statuitque.
I. Potestas condendarum legum, quae ad haec usque tempora penes tres Ordines, Regium nempe, Senatorium, et Equestrem, inviolata mansit, penes eosdem in posterum ita integra permanere debet, ut neque unus Ordo sine duobus aliis, neque duo sine tertio eam sibi arrogare, exercereque possint; quapropter neque uni ex tribus hisce Ordinibus, sine duorum reliquorum consensu, neque duobus invito tertio fas erit unquam Provincias, terrasque iuris Reipublicae, Regalia, mensaeque Regiae bona, ac ecclesiastica et saecularia bona, abalienare, permutare, oppignorare, vendere; excipienda tamen sunt tempora Interregni, in quibus cum Imperium Reipublicæ penes duos Ordines sit hinc quidquid duo Ordines unanimi consensu, in materiis Status, in materiis vero aeconomicis pluralitate suffragiorum, et in praefigendo Comitiorum Electionis Regis tempore, quo duratura sint, designandumque diem eidem novo Regi renuntiando, decreverint id omne a duobus Ordinibus constitutum, eandem vim retinere debebit, quam, si a tribus decerneretur, habuisset.
II. Quandocunque sive in legibus, sive in constitutionibus, sive in quibusvis aliis actis, religio Romana Catolica memorabitur, titulus eidem dominantis addendns semper erit, eademque in perpetuum dominatum obtinebit.
III. Reposita inter leges cardinales dominante in Polonia Sancta religione Romana Catholica, transitum ab ecclesia Romana ad aliam quamcunque religionem in hoc Regno Poloniae, et Magno Ducatu Lithvaniae, caeterisque annexis Provinciis, criminale delictum esse declaramus; quapropter, si quis deinceps, eo se fiagitio contaminare ausus fuerit, e finibus Reipublicae extorris erit. Forum vero ad agendum contra hujusmodi reos, in Supremis Regni, et Magni Ducatus Lithuaniae Trybunalibus, ex termino tacto designamus. Porro ab hac lege omnes, qui hucdum in hoc casu existerent, immunes esse volumus, neque ulla ratione poenas superius memoratas, legibnsque nationalibus praescriptas, contra eosdem repetemus, aut ab aliis repeti sinemus.
IV. Inhaerendo legi cardinali Reipublicae, vi cujus jam inde ab exordio Romanae Catholicæ dominantis in Polonia religionis, soli Romani Catholici thronum ejusdem nationis occuparunt, et revocando ad priscum vigorem constitutionem anni 1669, eamque pro inviolabili declarando, cautum in perpetuum volumus, ne quisquam in posterum alius Poloniae sceptro potiatur, praeterquam is, qui vel ortu, vel vocatione Romanam Catolicam fidem profitetur. Quod si quis-
