dwunastym, y konstytucya 1726 sub titulo: Mężoboystwa, mieć chcą, y nakazuią, ażeby się nikomu swywolnie, zuchwale, rozmyślnie, y dobrowolnie, w nadzieię okupu pieniężnego, krwi ludzkiey rozlewać, y za głowę zabitego szacunku stanowić nie godziło, waruie się iak nayuroczyściey, iż odtąd, iako szlachcic za szlachcica, a. chłop za chłopa gardłem karany być ma, tak gdyby się trafiło, żeby szlachcic chłopa złośliwie, y nieprzypadkowo, ale dobrowolnie, rozmyślnie na śmierć zabił, tedy takowy, nie iuż zapłaceniem, y głowszczyzną temu, czyim on był poddanym, lecz utratą własney głowy swoiey karany w Sądzie przyzwoitym być powinien: zachowuiąc wtey mierze dowod y postępek prawny, oraz obrony stronom in toto, według przepisow w tymże statucie W. X. L. y konstytucyach Seymowych. A co się ściąga do zranienia, skaleczenia, lub ochromienia, alias mutylacyi na ktorymkolwiek członku, tedy w takowych sprawach, iak nayściśleysza sprawiedliwość dla ukrzywdzonych, rostropności, y sumienney surowości Sędziow, y Sądow in foris competentibus zostawuie się, ażeby podobne występki, pro qualitate zadanych ran, et conditione osob, ktorym zadane będą, sądzili, y karali.
XXI. Iako jura Majestatica, utrzymywane zawsze być powinny, y według nich posłuszeństwo narodu Krolom Ich Mciom na zawsze iest winne; tak gdyby ktory z Krolow co z spraw kardynalnych narodowych, lub ex pactis conventis z tymże narodem pod przysięgą zawartych, złamał y zachowywać nie chciał, na ten czas, według porządku konstytucyi 1607 opisanego, tenże narod od posłuszeństwa Krolowi IMci wolnym będzie: ktoby zaś Krola IMci niesprawiedliwie na Seymie publicznie obwiniał, według konstytucyi 1609 sądzony, y przykładnie karany być ma.
XXII. Dobra, y possessye duchowne, y szlacheckie, sub jus Majestaticum bez konwikcyi prawem pociągani bydź nie maią, y przywiley na nie przed dowiedzieniem liquidi juris Regji et ante cognnitionem naturae bonorum biorący, do possessyi takowych dobr brać się nie powinien.
XXIII. Ius caducum na maiątek cudzoziemca w Państwach Rzeczypospolitey bezdzietnie, et sine testamento zmarłego, dotąd ad jura Regalia należące, na przyszły czas dawane nie będzie, ale sukcessorowie demortui, substantiam et omnem suppellectilem iego repetere będą mogli, relicta z tego wszystkiego decima parte in natura, vel in pecunia, juxta taxam rerum, miastu lub panu mieysca, na ktorym ten cudzoziemiec mieszkał, to iednak beneficium dla cudzoziemcow nie ma currere, tylko ad triennium a die obitus krewnego ich w Polszcze; dla czego trzykrotnie co rok obwieszczono będzie, iako cudzoziemiec ten a ten, w tym a w tym mieyscu umarł, y pozostała po nim fortuna, iako się z inwenta-
anni 1726 titulo: Homicidia, cautum sit, ne quisquam temere, arroganter, consulto, et voluntarie, spe redimendae pecunia culpae, humano se se contraminare sanguine audeat, statuatque hominis occisi pretium, perquani solemniter decernimus: ut dehinc, sicut nobilis pro nobili, colonus pro occiso colono, ultimo supplicio mulctandus est, ita si posthac acciderit, ut nobilis rusticum, per malitiam, non casu fortuito, sed dedita opera interficiat, non jam pecuniae repraesentatione, et pretii pro capite interfecti, illi, cujus, subditns erat persolutione, sed extremo pro caede perpetrata supplicio, a. congruis Iudicibus puniatur: volumus tamen probationum Iudiciorum constituendorum, et defensionum rationes illibatas, partibus lite disceptantibus servari, conformiter ad praescripta ejusdem statuti Magni Ducatus Lithuaniae, et constitutionum in Comitiis latarum. Iam quod attinet vulnera, membrorum quorumcunque sauciationes, et mutilationes, his in casibus, aequitatis quam strictissime laesis praestandas rationes prudentiae, et religiosae severitati Iudicum, et Iudiciorum, ad quos causae hujusmodi deferentur, relinquimus, volumusque ab iis hujusmodi crimina pro diversa ratione inflictorum vulnerum, et personarum conditione judicari, et puniri.
XXI. Quemadmodnm jura Majestatis semper defendere, et ad eorum praescriptum nationem Serenissimis Regibus semper obtemperare est necesse, ita si quis Regum legem aliquam nationis ex cardinalibus, ac ex pactis conventis cum eadem natione factam, et jurejurando confirmatam pessumdedisset, et observare detrectaret, ex praescripto constitutionis anni 1607 eadem natio vinculo praestandae Regi obedientiae exsolvetur: qui vero injuste Regem publiceque in Comitiis accusaret, is secundum praescriptum constitutionis anni 1609 in jus vocari, gravissimeque puniri debebit.
XXII. Bona, possessionesque ecclasiasticorum et nobilium, ad jus Majestaticum non discussa prius lite, nequaquam trahi debent, et privilegium super iis, ante comprobationem liquidi juris Regii, et cognitionem naturae eorundem bonorum impetrans, illorum possessionem adire non audeat.
XXIII. Ius caducum ad bona peregrini in ditionibus Reipublicae, nulla relicta prole, et sine testamento demortui, ad haec tempora Regiis juribus annexum, nemini deinceps concedetur, sed successoribus vita functi integrum erit bona ipsius, et omnem supellectilem repetere, relicta eorum omnium decima parte, vel in rebus ipsis, vel aestimatione facta in pecunia, civitati, aut domino loci, in quo peregrinus ille est versatus; hoc tamen beneficio dicti exteri ad triennium duntaxat a die obitus propinqui sui in Polonia gaudere poterunt; quam ob rem ter quotannis publice proclamabitur: hunc vel illum advenam, in hoc vel illo loco fatis cessisse; relictasque ab eo fortunas, juxta illarum
