Strona:Volumina legum T. 7.djvu/347

Ta strona została przepisana.

duchownych przy pieczęci za zgodą Stanow powszechną ustanawiamy.

Expedycye Seymowe.

Zwyczay nadgrody skarbu Koronnego Kancelaryi Koronney za expedycye przed Seymowe uznaiąc z sprawiedliwością zgodny, żeby według tegoż zwyczaiu za expedycye przed Seymowe za panowania naszego czynione Kommissya Skarbu Koronnego tę nagrodę po sto czerwonych złotych czyniła, zalecamy.

Dom nacyonalny y z kościołem w Rzymie.

Uznaiąc coraz lepiey użyteczność kościoła y domu nacyonalnego Polskiego w Rzymie, tenże oraz z wszelkiemi do niego przyległościami y wszystkiemi fundacyami, mimo wszelkie przeszłe o tym rozrządzania, do własney naszey immediate protekcyi y dyspozycyi pro bono Reipublicae, et decore Coronae mocą Seymu teraźnieyszego odtąd wracamy y rezerwuiemy, in perpetuum pod tąż protekcyą y dyspozycyą naszą mieć chcemy.

Opactwa.

Gdy ludzi duchownych zdatnych ad usus publicos, et in Ministeris nostrijs ac Reipublicae zostaiących pomnaża się liczba, a pod szafunek Nas Krola tyle łask nie przypada, żeby wszystkich zasłużonych przystoynie opatrzyć można; Biskupstw do tego niektorych zbyt szczupłe są dochody, a Senatorska z Biskupią złączona godność odstatecznieyszego potrzebuie funduszu, więc w ufności, że Stolica Apostolska uznać raczy sprawiedliwą przyczynę do podania in comendam Opactw wszystkich, ktorych intraty na podział in mensam commendatariam et claustralem wystarczą, z tąż Stolicą Apostolską traktować o to będziemy, y potym rzeczone Opactwa, a nayprzod Nayprzewielebnieyszemu w Bogu Xciu IMci Prymasow dzisieyszemu (mocą tego Seymu uchylaiąc prawo de incompatibilitate) ieszcze dwa ex primis vacantibus konferować będziemy, y do Akademii Krakowskiey intratę z iednego Opactwa w Dyecezyi tameczney leżącego exnunc protunc przyłączamy y w czasie swoim przywiley na to wydamy. Inne zaś Biskupom y Prałatom szczupłe intraty maiącym, habita ratione zasług ich, dawać przyrzekamy, Opactwo zaś Paradyjskie, etiam pod obcym panowaniem dobra do siebie należące maiące, za zdarzeniem się inszego dla Nayprzewielebnieyszego w Bogu Xcia Prymasa disieyszego, do wolney elekcyi monachorum Cisterciensium wrociemy.

Rekwizycya do S. Stolicy Apostolskiey o przeniesienie świąt na niedziele.

Lubo iuż za przykładem y doświadczeniem sąsiedzkich Państw Katolickich wyiednane są od czasu niemałego przez WW. Biskupów na Dyecezye Korony Polskiey y W. X. L. pozwolenie S. Stolicy Apostolskiey przeniesienia świąt na bliższe niedziele, iednak że takowe pozwolenie dotąd powszechney w kraiu nie wzięło exekucyi, a uważając że kraiowe bogactwa z pomnożeniem czasu do robot powiększaią się, że pomnieyszeniem liczby świąt większe ich sprawuie się uszanowanie, uymuią się powody prożnowania, y ztąd wynikaiących zbytkow, piiaństwa y swawoli, oddalaią okazye gwałcenia praw kościelnych przez potrzeby naglące, nie mniey że każda praca y robota dla pożytku kraiu y bliźniego czyniona, iest pobożnością; na proźby Stanow Rzpltey za rzecz pobożną, potrzebną y pożyteczną być sądziemy wdać w to starania nasze, ażebyśmy od S. Stolicy Apostolskiey wyiednać mogli powszechne pozwolenie na wszystkie Dyecezye państw naszych et annexarum Prowinciarum, tak pro ritu Latino, iako też pro ritu Graeco-Unito, przeniesienia sposobem w innych Katolickich kraiach praktykowanym świąt niektorych uroczystych na niedziele ktore to pozwolenie iak będzie wyiednane, ażeby WW. Biskupi do swoich Dyecezyi publikowali, y w exekucyą etiam cum adminiculo potestatis saecularis dla pożytku y wygody obywatelow wprowadzili, po ich dla dobra narodowego gorliwości mieć chcemy.

Obieranie stanu.

Iako w obieraniu stanu sobie na całe życie requiritur wiek doyrzały, tak zakazuiemy sub poenis tak rodzicom opiekunom, czyli wszelkim nazwiskiem władzę nad młodzieńcami czyli pannami maiącym, iako y tym samym, ktorzy albo iuż rodzicow nie maią, albo z opieki wyszli, aby nie wstępowali młodzieńcy, tylko lat dwadzieścia i cztery maiący, panny zaś lat szesnaście maiące, do zakonu, y zakonną nie brali sukienkę, w czym aby to ninieysze rozporządzenie tym dokładnieyszą miało exekucyą, nie omieszkamy ad praemissa wezwać powagi S. Stolicy Apostolskiey, ażeby zakonom nie wolno było przyimować. Ta iednak konstytucya nie ma ligare idących do zakonów XX. Iezuitow y Piarow. Zakon zaś żaden sukienki zakonney dawać nie powinien ludziom, ktorzyby nie tylko nie mieli lat wyżey wyrażonych, ale też nie byli sui juris, y gdyby przyiął non sui juris osobę bez pozwolenia cuius interest, do Ziemstwa naybliższego zapozwany Superior klasztoru, poena tysiąca grzywien z dobr albo z wyderkaffow klasztornych solvenda, pro inobedientia prawu, ukarany być powinien.

Opatrzenie Arcy-Biskupa Ormiańskiego.

Że Arcy-Biskupstwo Ormiańskie, ktorego sedes iest we Lwowie, nie ma żadnego funduszu, Wielebny Arcy-Biskup tylko na opatrzności Boskiey, y łasce pobożnych tego obrządku Ormiańskiego owieczek swoich zawisł, więc ex primis vacantibus iedno Opactwo ritus Unitorum pro fundo tegoż Arcy-Biskupstwa nadamy.

Obwarowanie szpitala Gnieźnieńskiego.

Ponieważ WW. XX. Krzyżacy Miechowscy