Henrykowskiego ks. szląski Henryk[1], w akcie z roku 1243 książę Przemysław I.[2]. Szczupła stosunkowo ilość tego rodzaju aktów, nie pozwala nam dokładnie zbadać istoty téj opieki, musimy się więc w części oprzeć na dokumentach, które w ogóle o opiece traktują. Prawda, że wskutek tego możliwém byłoby pomięszanie instytucyi odrębnych, obawa ta jednak — zdaje nam się — nie zachodzi, dla tego, że obowiązki i prawa tak z jednéj jak i drugiéj opieki płynące, prawdopodobnie były analogiczne tém bardziéj, że u nas panujący przedewszystkiém byli fundatorami większych instytutów kościelnych, a więc jednoczyli uprawnienia z różnych płynące źródeł w jednéj osobie i jeden prawdopodobnie nadawali im wyraz.
Instytucya adwokatów, wójtów, dla bronienia danego kościoła, dla jego zastępstwa, tudzież wykonywania praw z immunitetów płynących, ustanawianych po większéj części przez sam instytut kościelny, u nas nie była praktyczną i nie posiadała tego znaczenia, jak na Zachodzie, gdyż żadnych w tym kierunku śladów nie znajdujemy. Tylko advocatia pochodząca z fundacyi posiadała, jak z aktów wnosić możemy, pewne donioślejsze znaczenia prawne. Obok przytoczonego aktu Kazimierza Spraw. z r. 1189[3], księga Henrykowska charakteryzuje ogólne obowiązki opiekuna wkładając w usta księcia „ego sum verus fundator eiusdem claustri, unde teneor contra quemlibet hominem et in omni loco de qualibet causa pro claustro respondere“[4]. Advo-
- ↑ Stenzel. Liber fundationis claustri S. Mariae V. in Heinrichow. Wrocław 1874 str. 9 „Unde videtur... ut filius meus Heinricus accipiat huius claustri Heinrichow curam, quia sicut postmodum assignabitur patri meo memoriale Lubensium mihi Trebnizensium, ita volo ut hoc claustrum Hainrichow sit fundatio et memoriale filii mei Heinrici suorumque successorum.
- ↑ KDWP. I. Nr. 238 „Et quia... modernis in temporibus plures inveniuntur invasores domorum spiritualium quam adiutores seu defensores, nos in his que ad laicalem manum pertinent... tanquam veri heredes volumus esse defensores.
- ↑ Kod. Kat. Kr. I. Nr. 4.
- ↑ Lib. Cl. de Heinr. str. 26.
