Ta strona została przepisana.
fundacyi i na alienacyą mienia kościelnego[1], tudzież prawo do pewnych świadczeń, które na tym właśnie stosunku się gruntowały[2], a pomijając ius spolii, którego zasada prawna mogła być inną, advocatom przysługiwało także prawo do obsadzania urzędów kościelnych w ufundowanych instytutach. Co do biskupstw wiadomo, że aż do początku XIII wieku nadawanie ich było prawem panującego, podobnie miała się rzecz z opactwami i prebendami kapitulnemi. Ślady tego prawa i to dość wyraźne posiadamy w dokumentach wieku XIII, w których już to papież zabrania panującym dalszego wykonywania tych
- ↑ r. 1177. „concambium quod fecisti consensu fratrum tuorum et advocati abbatie tue Bolezlawi, Zlesie ducis“ (KDWP. I nr. 22, akt Mieszka Starego) i bulla Celestyna III. z r. 1193 gdzie wyrażono, że osadzenie Premonstratensów w klasztorze św. Wincentego we Wrocławiu zostało dokonane „ussensu nobilium virorum ducis Bolezlai, comitum Petri Vlodimili et Leonardi patronorum ipsius loci“ (Mosbach l. c. str. 99), podobnie KDWP. I. nr. 52 (r 1207). Czy im jednak nie przysługiwało i prawo nadzorowania majątku kościelnego i strzeżenia trudno ocenić. Przemawia za tém tylko bulla Innocentego III. z r. 1207 (KDWP. I Nr. 42) wystosowana do Władysława Laskonogiego, gdzie między innémi wyrzuca mu papież, że skarby katedry gnieźnieńskiéj „auctoritate facis propria custodiri“. Niewiadomo czy chodzi tu tylko o nadużycie, czy o wykonywanie prawa, które kościół potępiał.
- ↑ W przywilejach Bolesława Wstydliwego dla katedry krakowskiéj z lat 1254 i 1255 (K Kat. Krak I. Nr. 41 i 42) zamieszczony jest ustęp „ut si ducem per aliquam castellaniam eorum contingerat pertransire, ab hominibus Episcopi semel in anno debet educi et in sumptibus procurari in signum dominii et iuris patronatus“, któryby mógł świadczyć, że z tytułu fundacyi, na któréj wedle późniéjszego prawa kościelnego prawo patronatu polegało, owe świadczenia w części przyvajmniéj się należały. Do tego rodzaju świadczeń odnosićby się mógł poniekąd i ustęp z bulli Innocentego III. z r. 1207 do Henryka Kietlicza, w któréj rozkazuje papież „principes seculures qui clericos in Polonia constitutos taliis et aliis exactionibus, inquietant, ut ab huiusmodi presumptione desistant, prudenter moneas et diligenter inducas“. (KDWP. I. nr. 44) Być jednak może, że się tu rozchodzi tylko o świadczenia z tytułu prawa publicznego (ius gistii sive metatus).
