Wikiźródła

Strona:Władysław Abraham-Początki prawa patronatu w Polsce.djvu/50

Ta strona została przepisana.

udotowany i dopiero akt poświęcenia przedsiębrał.[1] Przykład takiego zezwolenia władzy duchownéj na fundacyę podaje dokument z r. 1268 dotyczący fundacyi kościoła parafialnego przez Bolesława Wstydliwego we wsi Drugnia[2]. Biskup krak. starannie bada i wyszczególnia dotacyę kościoła i wyraźnie usiłuje zaznaczyć swoją w tym kierunku kompetencyę. W obec tego stanowiska władzy kościelnéj, żadne inne prawa fundatorów nie były uznane, oprócz prawa patronatu jak je kościół określał.[3] I już od początku XIII w. patronat jako instytucya prawna u nas wyraźnie występuje. W r. 1213 biskup krak. Wincenty Kadłubek omawia prawo patronatu i zawiera umowy o nie

    concedunt, exigere, vel extorquere, aut capere motu proprio vel accipere de bonis mobilibus, vel immobilibus aut se moventibus, vel de iuribus monasteriorum aut ecclesiarum ipsarum, nec in eis statuere aliquas prelaturas, seu etiam revocare statuta, nec de ipsis monasteriis seu ecclesiis, aut temporalibus seu spiritualibus, vel iuribus eorumdem nisi quantum ad defensionem pertineat, ad quam patroni tenentur, disponere, aut etiam se intromittore, vel aliquos in ipsis monasteriis aut ecclesiis instituere vel destituere, huiusmondi iuris patronatus pretextu, quocunque invento colore presumant“.

  1. ↑ r. 1252 (akt ks Przemysława I.) „Quod si parrochialem ecclesiam, sicut idem dominus episcopus iam permisit, erigere contingerit in fundo superius nominato“ (KDWP. I. Nr. 302).
  2. ↑ r. 1268 (akt biskupa Prandoty) „significamus... quomodo ad postulationem et suplicationem ill. d. Boleslai d. g. ducis Cracoviensis... ut ecclesiam in villa dicta Drugnya, que ecclesia de novo fuit per prefatum ducem erecta et constructa... consecraremus et dedicaremus, quam ecclesiam prefatus d. Boleslaus prius nostro freto et habito consensu construxit et fundavit ac de muro et lapidibus firmavit et ceteris suis bonis ac privilegiis donavit et contulit... nos... prefatam ecclesiam consecravimus et dedicavimus“. (KDWP. I, Nr. 438).
  3. ↑ r. 1220—1233 „episcopo Cuiaviensi Barthone f. m. duce Corrado dominante, patrono Cristino filio Petri existente, consecrata est hec Basilica“. (Ulanowski l. c. str. 119, Nr. 5).
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Władysław_Abraham-Początki_prawa_patronatu_w_Polsce.djvu/50&oldid=2849877”