Wikiźródła

Strona:Władysław Abraham-Początki prawa patronatu w Polsce.djvu/51

Ta strona została przepisana.

z patronami[1], a w r. 1222 biskup Iwo wyraźnie rozróżnia prawa, jakie mu przysługują z tytułu własności dóbr oddanych klasztorowi Prandocińskiemu, i prawa jakie posiada z tytułu urzędu biskupiego. Z pierwszego tytułu wypływa tylko prawo patronatu i to bez wszelkiego prawa użytkowania, z drugiego prawo do rozrządzania majątkiem kościelnym: „Iure vero patroni in quodam predio quod iam ad dictum cenobium ex nostra donatione pertinet, ius patronatus trium prebendarum in ecclesia Prandocinensi offero eidem conventui, usufructum vero earum iure episcopi ad usum eorum iuxta canonum sanctiones transfero“[2]. I patronat téż, już jako prawo „spirituali annexum“ i spory o nie, należą do właściwości sądów duchownych, jak świadczy np. spór z r. 1236 o patronat prebendy szanieckiéj,[3] a jeśli tu i ówdzie nawet w końcu wieku XIII jest mowa w dokumentach, że kościół do kogoś należy, to oznacza to tylko zawisłość z tytułu prawa patronatu,[4] jak również wyrażenia o prawie nadawania (ius conferendi) kościoła, oznaczają już tylko prawo prezenty[5]. Pomimo jednak

  1. ↑ Kod. kap. krak. I. Nr. 9 „quod in ecclesia de Kyge duo condam fuerunt patroni duarum prebendarum pro diviso, quarum unius ius patronatus fuerat comitis Syronis sed per successorum eius Ploczensem episcopum Gyetkonem in cracoviensem episcopum ffulconem et eius successores de mera liberalitate est translatum“.
  2. ↑ Monograf. Op. Cyst w Mogile Nr. 2.
  3. ↑ ibid. Nr. 4. W najdawniejszym, z dotyczących dyecezyi polskich, zbiorze formuł aktów kościelnych Arnolda v Protzan znajduje się już cały szereg formuł, odnoszących się do jurysdykcyi w sprawach patronatowych (Cod. dipl. Silesie T. V. Lib. I Nr. 25, 110. II. Nr. 97).
  4. ↑ r. 1294 „ecclesia... nobilis viri comitis Johannis palatini“ (Kętrzyński. 30 dokumentów katedry płockiéj. Sprawoz z czynności Zakładu narod. im. Ossolińskich za r. 1888 str. 100, Nr. 17). Jestto akt władzy kościelnéj, niemożna więc sądzić, że dotyczy prywatnéj własności na kościołach.
  5. ↑ Tak np. wyraża się w r. 1293 biskup pozn. Jan: „Et ut gaudeant filii... Voyczechonis dicta bona voluntate, ipsis donamus plenum ius patronatus conferendi ecclesiam de Domachowo nostro de consensu“ (Ulanowski l. c. str. 361 Nr. 11).
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Władysław_Abraham-Początki_prawa_patronatu_w_Polsce.djvu/51&oldid=2849895”