Strona:Władysław Abraham-Powstanie organizacyi kościoła łacińskiego na Rusi I.djvu/007

właśnie zbadaniem postępu tego procesu dziejowego i tych wpływów, a sięgać będzie aż do chwili ustalenia się kościelnej organizacyi łacińskiej w polskich i litewskich dzierżawach ruskich. Powinienbym właściwie zakończyć na czasach Jagiełły i Witołda; gdy jednak pewne doniosłe momenty organizacyjne datują się z czasów późniejszych, przeto tu i ówdzie trzeba będzie pójść w głąb dziejów wieku XV., a nawet potrącić nieraz o początkowe lata wieku XVI.
 Praca ta nie różni się charakterem od dawniejszej mojej pracy, dotyczącej metropolii gnieźnieńskiej; i tu, jak tam, nie miałem zamiaru skreślić całej historyi Kościoła naszego, lecz tylko jednę, prawda że bardzo ważną i rozległą stronę jego życia, to jest zewnętrzne, prawne warunki jego bytu i rozwoju.
 Omawiany tu przedmiot nie jest nowym; niema bowiem pracy, dotyczącej dziejów Kościoła polskiego czy ruskiego, lub dziejów politycznych Polski, Litwy i Rusi w tych czasach, któraby go nie poruszała. Czytać możemy o nim w licznych monografiach, odnoszących się do historyi biskupstw łacińskich na Litwie i Rusi, lub do dziejów polityki polskiej wobec tych ziem, a piszą o tem także artykuły encyklopedyj ogólnych, czy kościelnych. Pomimo tego temat ów nie został jeszcze wyczerpująco zbadany, nawet w tej literaturze nowszej, która wyłącznie nim się zajmuje. Dzieło hr. Dymitra Tołstoja, Le catholicisme Romain en Russie, Paryż I. 1863, II. 1864, o ile chodzi o wieki średnie, jest zupełnie niewystarczają-