szczególne prawa arcybiskupa co do wypadków grzechów jemu do rozgrzeszenia zastrzeżonych.
Kto był autorem tych statutów, trudno dziś dociekać. Polska miała wówczas wśród kleru wyższego każdej diecezji dobrze wyszkolonych, nawet na uniwersytetach zagranicznych, kanonistów, a zresztą i sam Mikołaj Kurowski jako doktor praw[1] mógł być redaktorem swych statutów włocławskich, które później dla archidiecezji gnieźnieńskiej przerobił i może w r. 1408, a w każdym razie w czasie między r. 1407 a 7 września 1411, na synodzie łęczyckim ogłosił[2].
Odpowiadały one w zupełności potrzebom ówczesnej dyscypliny kościelnej, a chociaż później na synodzie w Gnieźnie w połowie kwietnia 1456 arcybiskup Jan Sprowski częściowo je przerobił i uzupełnił[3], to jednak Jan Łaski w swej publikacji statutów diecezjalnych w r. 1512 nie na owej przeróbce Sprowskiego, lecz na naszych statutach łęczyckich się oparł.
Czy statuty łęczyckie wraz ze statutami włocławskiemi z r. 1402 nie miały może jakiegoś dawniejszego wspólnego źródła, czy to w dawniejszych statutach gnieźnieńskich, czy to innych, nie możemy obecnie stwierdzić.
Jeden z odpisów Ulanowskiego, równobrzmiący z odpisem moim, został sporządzony, jak już zaznaczyliśmy, z papierowego rękopisu pod sygnaturą Lat. II, 4o, nr. 119, Bibljoteki cesarskiej w Petersburgu, dokąd się dostał z dawnej Bibljoteki Załuskich. Rękopis ten, opisany dokładnie przez Korzeniowskiego[4], pochodzi z połowy wieku XV-go i liczy 109 kart a obejmuje głównie różne statuty synodalne i to naprzód na k. 14—20v statuty diecezjalne poznańskie biskupa Andrzeja Łaskarza z Gosławic, z okresu około r. 1420, następnie na k. 20—28 nasze statuty łęczyckie a po nich na k. 28—84v statuty prowincjonalne Mikołaja Trąby z r. 1420. Jak świadczą notatki na końcu rękopisu, wymieniające niektórych członków kolegiaty kaliskiej, należał on pierwotnie prawdopodobnie do kolegiaty lub któregoś z kanoników w Kaliszu, któremu służył do praktycznego użytku.
- ↑ Zob. katalog arcybiskupów gnieźń. Monumenta Poloniae hist. III, str. 407.
- ↑ Wedle art. I statutów synodu kaliskiego z r. 1406 biskupi winni byli co roku odbywać synody diecezjalne z wyjątkiem tych lat, w których się odbywają synody prowincjonalne, więc jakkolwiek przypuszczamy, że synod łęczycki, na którym nasze statuty były wydane, odbył się w r. 1408, to jednak w braku pozytywnego źródłowego dowodu musimy się zadowolić tem ogólniejszem oznaczeniem, że pochodzą one z czterech ostatnich lat rządów Mikołaja Kurowskiego, przyczem wyłączyć należy rok 1409, gdyż w tym roku obradował synod prowincjonalny w Kaliszu.
- ↑ Statuty te ogłosił już dawniej X. Łukowski w T. IX Roczników Towarzystwa przyjaciół nauk w Poznaniu a następnie Ulanowski w wydawnictwie swem: Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum T. I (Monum. medii aevi hist. XIII), str. 419, nr. 1860.
- ↑ Zapiski z rękopisów cesarskiej Bibljoteki w Petersburgu i innych bibljotek petersburskich (Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce, T. XI), str. 74, nr. 84.
