Strona:Władysław Abraham - Najdawniejsze statuty synodalne.djvu/19

ture, vel alia similia, sed cum benignitate et lenitate ac discreta modestia ipsas repetant, quod si non profecerint, extunc cum multa humilitatis maturitate per censuram ecclesiasticam contra eosdem procedant«.
 ¹⁵) »De clandestina desponsacione: Item cum ex clandestina desponsatione multa oriuntur pericula animarum, ideo mandamus, ut nullus presbiterorum desponset alienas oves, sed commitet eas per suos pastores bannis previis desponsandas«.
 ¹⁶) Kod. dypl. Wielkop. V, nr. 145. Być może, że i w diecezji krakowskiej toczyły się w ciągu r. 1408 podobne układy, bo biskup Piotr Wysz wspomina w swym wyżej powołanym liście do kapituły o tem, jakoby stan szlachecki zerwał umowę.
 ¹⁷) Kod. dypl. Wielkop. V, nr. 138.
 ¹⁸) Statuty włocławskie postanowiły właśnie: »Item sub eadem (pena sinodali) prohibemus, ne sacerdotes procurent infirmos ficte propter terminos peremptorios, quod si scienter fecerint, citra penam predictam poterint et aliam formidare et sint condemnati parti lese ad damnum et interesse ipso facta«. Zakazu tego widocznie nie przestrzegano i nie naśladowano w innych diecezjach, skoro dopiero statuty Trąby wystąpiły z stanowczem potępieniem owych zwyczajów w tytule de iureiurando ks. II, w słowach: »Ceterum pravam illam consuetudinem reprobamus, per quam in seculari iudicio super confessionibus audiendis nobilium, qui comparere coram certis iudicibus in terminis ipsis prefixis artantur, quadam ficta egritudine producunt in testimonium sacerdotes, cum figmentum circa penitentie sacramentum contineant, reprobamus, inhibentes: ne ipsi sacerdotes, ut presertim curati, vadant ad huiusmodi terminos laicorum iuramenta prestandi, populum sibi commissum in cura animarum et de administratione spiritualium negligendo«. Równocześnie zabroniły tego zwyczaju rozpowszechnionego w całej Polsce statuty warckie w art. I, zwąc go »perversa consuetudo« i normując wypadki odraczania terminów sądowych zawsze jednak »absque confessione et allegatione capellani« (Star. prawa pol. pomn. I, str. 306). Sprawie tej poświęciłem już dawniej uwagę w pracy: Statuta synodu prowincjonalnego w Kaliszu