zany zawsze z Kazimierzem W., dochowując mu aż do jego zgonu wierności, widocznie więc wtedy wszedł on w bliższe z Polską stosunki i wraz z ziemią swoją stanął po stronie Kazimierza, który następnie z pomocą Ludwika węgierskiego bronił jej przed Tatarami, o czem współcześnie (kwiecień 1352) aż do Florencyi dochodziły wieści[1]. Pomijając nawet podanie Długosza pod tym samym rokiem 1352 z niewiadomego zaczerpnięte źródła, że ziemia ta wówczas Polsce była poddaną, i że ją Polska przed Tatarami broniła[2], a które również, znając sposób pracy Długosza, trudno jako kłamliwe i bezpodstawne poczytać, wymownym dowodem faktu, że akcya Kazimierza W. z lat 1349—1350 i Podole objęła, jest dokument rozejmu między książętami litewskimi a Polską, prawdopodobnie w r. 1352 spisany[3]. W akcie tym po stronie litewskiej występują obok książąt naczelnych tylko ci książęta, którzy w sporze polsko-litewskim bezpośrednio byli interesowani i wśród nich właśnie znajdujemy imię Jerzego Koryatowicza, jego ten udział zaś byłby zupełnie niezrozumiałym, gdyby w tym sporze i Podole poważniejszej nie odgrywało roli. Mając zaś to wszystko na uwadze, należy konsekwentnie stwierdzić, że dzierżawy Koryatowiczów na Podolu datują się z czasów przed r. 1349 (mniej więcej współcześnie z tworzeniem się Księstwa Mołdawskiego) i że tam wówczas tylko dwaj bracia panowali Jerzy i Aleksander, i podczas gdy ten ostatni przyjął następnie zwierzchnictwo polskie, pierwszy pozostał w związku z Litwą. Warunków zaś do powstania owego państewka podolskiego nie stworzyła też wyłącznie jakaś akcya orężna ze strony Litwy podjęta, lecz ułożyły się one korzystnie dla dążeń zmierzających do wyzwolenia tych ziem z pod bezpośredniego władztwa Tatarów dopiero dzięki Polsce, która w obronie swego czerwonoruskiego spadku po ostatnim księciu halicko-włodzimierskim musiała się zetrzeć z Tatarami przywołanymi przeciw niej ze strony rusko-litewskiej. Wtedyto Kazimierz W. łącznie z Ludwikiem węgierskim i z pomocą Krzy-
- ↑ Muratori, Rerum italicarum scriptores, T. XIV, str. 155 Kronika Villaniego.
- ↑ Historia Ks. IX, str. 245: »Tartari magna glomerati multitudine et ab Olgerdo Lithuaniae duce donis et promissionibus variis illecti, terram Podolyae Regno Poloniae subiectam varia caede et spoliis vastarunt«.
- ↑ Stronczyński, Wzory pism dawnych w przerysach wystawione, Warszawa 1839, nr. 90 i Akty otnosiaszcziesia k'istorii Zapadnoj Rossii I. Petersburg 1846, nr. 1.
