Strona:Władysław Abraham - Założenie biskupstwa łacińskiego w Kamieńcu Podolskim.pdf/8

Ta strona została uwierzytelniona.

ską, przypadają też pierwsze zawiązki szerszej akcyi kościoła łacińskiego, zmierzającej do ustalenia katolicyzmu na Podolu. Za Franciszkanami zdawna osiadłymi w Kamieńcu podążyli Dominikanie zakładając swe klasztory w Kamieńcu i Smotryczu, które włączone zostały do misyjnej organizacyi tego zakonu »Braci wędrujących dla Chrystusa po ziemiach niewiernych«[1], a tak jeden jak

    wołoskie w Polsce do r. 1412 Kwartalnik hist. V, str. 572) i zostaje niebawem otruty (Daniłowicz, Latopis l. c. str. 51).
    1375 r. 17 marca Aleksander sam zatwierdza nadanie Jerzego dla Dominikanów w Smotryczu (Przeździecki l. c. T. I, str. 119).
    1375 r. 2 kwietnia w Krakowie Aleksander Koryatowicz sam jako książę Podola (Herczog zur Podolien) wystawia przywilej dla miasta Krakowa w sprawie handlu z Podolem (Kod. dypl. m. Krak. I, nr. 47) żyje jeszcze w r. 1378 (Theiner, Mon. Pol. I, nr. 1015).
    Około r. 1380 Aleksander ginie w walce z Tatarami (Daniłowicz, Latopis l. c. str. 51). Tron obejmuje Konstanty.
    1385 r. 17 maja w Krakowie Konstanty sam jako książę Podola wystawia przywilej dla miasta Krakowa podobny jak Aleksandra (Kod. dypl. m. Krakowa I, nr. 60).
    Przed r. 1389 Konstanty wraz z Wasylem swym synem, jako książęta Podola udają się do stolicy apostolskiej z prośbą o utworzenie biskupstwa w Kamieńcu (zob. niżej).
    Około r. 1391 umiera Konstanty (jest jeszcze przy życiu w r. 1389 zob. Stadnicki, Synowie Gedymina, wyd. 2, str. 150).
    1392 r. 1 lipca Teodor wystawia dokument jako hospodar podolski (Źródła dziejowe V, str. 20).
    1393 w październiku Wasyl syn księcia Konstantego bawi na dworze polskim (Rachunki dworu króla Władysława Jagiełły. Mon. medii aevi hist. T. XV, str. 167 i 56) i udaje się na Podole (ib. str. 168).
    1395 r. 13 czerwca. Nadanie Podola Spytkowi z Melsztyna (Cod. ep. Vitoldi nr. 115).
    Jakiej natomiast daty jest akt Wasyla (Lewicki, Index actorum saec. XV nr. 383), w którym tenże przyrzeka wierność Jagielle i Królestwu polskiemu, i obiecuje, że krzywd swoich nie będzie dochodził mieczem, lecz prawem, trudno ocenić. W inwentarzu Archiwum koronnego zamieszczono go pod r. 1403, nie posiadamy jednak żadnych danych, któreby dozwalały na stwierdzenie tej daty. Podane zaś w streszczeniu brzmienie aktu mogłoby tylko nasuwać wnioski, że i Wasylowi tak jak Teodorowi Podole przez Jagiełłę po r. 1393 odebrane zostało. Tak samo nie są pewne daty obu dokumentów Teodora, w których przebacza królowi swe uwięzienie i przyrzeka wierność dla Polski (Lewicki, Index l. c. nr. 399 i 400).

  1. Franciszkanie osiedli w Kamieńcu już w połowie wieku XIV (Bull. Franc. V, str. 602) posiadali na Podolu także pewne posiadłości nieruchome, jak to np. co do łąki we wsi Hołoskowce stwierdził Jagiełło w swym przywileju dla ich klasztoru z 6 sierpnia 1402 r. wyrażając się, że należała ona do nich »a diu-