i drugi zakon zyskał dla swych klasztorów podolskich hojne nadania od pierwszych Koryatowiczów. Zwłaszcza Aleksander sam katolik i utrzymujący stosunki ze Stolicą apostolską, musiał sprzyjać szerzeniu się katolicyzmu na Podolu i popierać podjęte w tym celu usiłowania, tem bardziej, że do ziemi tej coraz więcej napływało przybyszów katolickich z zachodu i osiedlało się w główniejszych miejscowościach Podola. Przedewszystkiem zaś stolica Podola Kamieniec otrzymała od książąt Jerzego i Aleksandra jeszcze w r. 1374 różne wolności i nadania, które do ożywienia tej kolonizacyi zachodniej znacznie się przyczyniały. W najstarszej księdze miejskiej Lwowa, kreślącej barwny obraz stosunków miasta z sąsiedniemi ziemiami w latach 1382 do 1389, a więc w czasie, gdy na Podolu panował Konstanty Koryatowicz, spotykamy nieraz wspomnianych mieszczan niemieckich ze Smotrycza i Kamieńca, co wskazuje na ożywione wzajemne stosunki handlowe, zdarzały się także wypadki przesiedlania się mieszczan z jednej ziemi do drugiej, a we Lwowie w latach 1382 do 1387 zasiadał z wyboru wśród ławników miejskich Fryczko ze Smotrycza[1]. Obok owych dwóch głównych grodów Podola posiadały niewątpliwie i inne znaczniejsze osadników z Zachodu, duszpasterstwem zaś dla tej ludności zajmowały się głównie wspomniane oba zakony misyjne, jak to np. co do Dominikanów smotryckich da się i później jeszcze zupełnie stanowczo stwierdzić[2], chociaż istniały także jak np. w Kamieńcu osobne kościoły parafialne obok kościołów zakonnych.
Z rozwojem bowiem kolonizacyi i z ustaleniem bytu politycznego ziemi, musiała się siłą rzeczy wśród owej katolickiej ludności objawić dążność do wprowadzenia na Podolu prawidłowej organizacyi kościelnej z podziałem na parafie i z własnym rządem dyecezyalnym. Myśl utworzenia i dla tych stron osobnego biskupstwa, przyświecała jak widzieliśmy już Kazimierzowi W., ale wówczas do jej urzeczywistnienia było jeszcze dość daleko, bo brakło odpowie-
- ↑ Pomniki dziejowe Lwowa I, nr. 1, 85, 142, 238, 350a i 453.
- ↑ Zob. Dokument biskupa kamienieckiego Macieja z 13 października 1487 r. (Chmiel, Zbiór dokumentów w w Bibliotece hr. Przeździeckich w Warszawie, nr. XXV).
turnis temporibus«. Przynależność zaś podolskich osad dominikańskich w Kamieńcu i Smotryczu do Societas fratrum peregrinantium propter Christum inter gentes uznał wyraźnie Grzegorz XI w swej bulli z 28 stycznia 1378 (Bull. Praedic. II, str. 292).
