Strona:Władysław Mickiewicz - Emigracya Polska 1860—1890.djvu/63

przyniosły nędzy polskiej, żadnego zaś wpływu na postanowienia dworów nie wywarły. Komitety prowincyonalne ustanowione w kwietniu 1863 r. przez komitet centralny po głównych miastach Francyi powiększyły jego zasoby pieniężne: 30-go października 1863 r. komitet dopomniał się u Senatu uznania polskiego powstania za stronę wojującą a 10-go grudnia zwrócił się do Izby z wnioskiem »aby Francya siłą głosu lub ramienia zapobiegła póki czas dokonaniu dzieła zniszczenia bezprzykładnego w dziejach«. Słabą stroną tych odezw był brak przekonania o ich skuteczności, ponieważ komitet nie wiele liczył na zapał i wojowniczość tak Senatu jak Izby a nie przypuszczał parcia opinii publicznej dość silnego, aby przełamać złą wolę i bierne zachowanie się sfer urzędowych. 15-go grudnia 1863 r. komitet kreśli obraz strasznych cierpień, na które zima naraziła oddziały powstańcze: »Wróg, czytamy w tej odezwie, który kiedyś zniweczył podstępem i gwałtem Państwo polskie, wytacza obecnie wojnę już nie ciału politycznemu, ale społeczeństwu, własności, rodzinie, sumieniu, ludzkości całej: łącząc wściekłość niszczycielską hord tatarskich z wyrafinowaną przebiegłością czynownictwa bizantyńskiego zabiera majątki, gwałci wszelkie prawa cywilne, przesiedla wsie całe na Sybir, zabrania sprzedaży prostej odzieży zimowej, rozciąga całun nędzy i mrozu na powstańców i naród cały«.
 Daremne były te skargi. Europa odwracała się coraz bardziej od zwyciężonych a potrzeby nowej emigracyi wzrastały. Komitet 15-go kwietnia 1864 r. urządził w sali Barthélemy odczyty publiczne, na które publiczność tłumnie uczęszczała. Austrya ogłosiła stan oblężenia w Galicyi; poddanych rosyjskich, przekraczających gra-