Po upadku powstania 1830 — 31 r. liczne oddziały wojska polskiego, nie chcąc złożyć broni przed nieprzyjacielem, wyruszyły przez granicę, kierując się ku Francji.
Niektórych wodzów zatrzymywali, więzili i męczyli Prusacy, całe oddziały przetrzymywano po twierdzach i wszelkiemi sposobami nakłaniano, aby powróciły pod rząd zwycięski. Ale lud polski przetrwał mężnie prześladowania i matactwa pruskie, i wkońcu większość dopięła celu swego: pozwolono jej maszerować ku Francji. Kiedy wkroczyli do Niemiec zachodnich, gdzie lud był bardziej oświecony, witano ich wszędzie jako bohaterów walki o wolność Europy. Kobiety rzucały im kwiaty pod nogi i pokazywały dzieciom, aby kiedyś takimi samymi się stały.
We Francji skupiły się więc tysiące Polaków. A nie tylko żołnierze z oficerami i jenerałami. Przybywali ludzie rozmaitych stanów, zwłaszcza zaś pisarze i poeci, wszyscy ci, którzy brali jakikolwiek udział w powstaniu i rządach narodowych, i wogóle znakomitsi obywatele kraju.
Całe życie narodu przeniosło się do Francji; a że tu w owym czasie odbywała się praca myśli, nowe idee szerzyły się w pismach i książkach, więc i Polacy, którzy tyle ciężkich przebyli doświadczeń, wzięli żywy udział w tej pracy. Otrząsnąwszy się z trudów wojen-
Strona:Władysław Mieczysław Kozłowski - Powstanie wielkopolskie w roku 1848.pdf/14
Ta strona została skorygowana.
CZĘSĆ I.
Ruchy rewolucyjne w Polsce między rokiem 1831 a 1848.
1. Towarzystwo Demokratyczne.
