Strona:Władysław Mieczysław Kozłowski - Powstanie wielkopolskie w roku 1848.pdf/51

W skład jej wchodzili przedstawiciele wszystkich klas i zawodów: szlachty, mieszczan, włościan, duchowieństwa wszystkich wyznań i żydów. W liczbie jej członków znajdowali się głośni historycy: August Bielowski i Karol Szajnocha, oraz przedstawiciel Towarzystwa Demokratycznego Wiktor Heltman. Rada Narodowa zajęła się gorliwie organizacją straży obywatelskiej.
 Nie mogąc podburzyć włościan przeciw ruchowi narodowemu, a bojąc się używać siły, rząd austryjacki zorganizował radę rusińską, która zbierała się w kościele unickim św. Jura i stąd otrzymała nazwę Świętojurców. Podniecanie przez rząd i przekupstwo roznieciło sztucznie nienawiść Rusinów względem Polaków w Galicji, trwającą do dziś dnia.
 W czerwcu odwołano gubernatora Niemca (Stadiona), którego lud lwowski odprowadził kocią muzyką. Na jego miejsce mianowano Agenora Gołuchowskiego, Polaka. W lipcu namiestnikiem Galicji został bardzo dobry Polak — Wacław Zaleski; w październiku zaś rząd mianował naczelnikiem gwardji narodowej w Galicji Romana Wybranowskiego.
 Gdy jednak pod koniec października udało się rządowi stłumić rewolucję w Wiedniu, zaczęto szukać zaczepek we Lwowie. Żołnierstwo, spajane i pobudzane przez dowódców, rzucało się na straż obywatelską i popełniało rozmaite nadużycia. Pewnego dnia żołnierze zamordowali kilku gwardzistów narodowych; 1 listopada gwardja zajęła barykady, przy których spędziła całą noc, krążyły bowiem pogłoski o napaści na miasto, w rzeczywistości zaś wojsko rabowało na przedmieściach.
 Drugiego lipca odbyła się wymiana strzałów między wojskiem a gwardją narodową. Daremnie Rada Narodowa odwoływała się do Zaleskiego. Jedyną odpowiedzią namiestnika było, że jenerał wojskowy (Hammerstein) objął całą władzę.
 Tymczasem jenerał ten zażądał ustąpienia gwardji z barykad, co też gotowa była ona uczynić, żądając wzajemnie ustąpienia z miasta. Wtedy Hammerstein zaczął bombardować miasto z okolicznych pagórków. Zniszczono przy tem wiele cennych gmachów