Strona:Władysław Stanisław Reymont - Na zagonie.djvu/231

knął to nagłe przypomnienie i żuł, jak wędzidło, żuł i nie mógł strawić.
 Uśmiechał się pogardliwie na to przypomnienie wsi rodzinnej, cóż ona go obchodziła!
 — Na wieś im potrzeba, chamy! — pomyślał naraz gniewnie.
 Pan Pliszka był szlachcicem, takim ze Szlacheckiej Woli, na trzech zagonach i jednym krowim ogonie, ale nim był, poczuł to mocno w tej chwili, a potem wolno liczył:
 — Zaraz, to już będzie trzydzieści lat... tak... trzy lata... pięć lat... a potem miasteczko Łódź i fabryka. Trzydzieści lat, no... no... tęgi kawał czasu. — Zdziwił się, nie myślał nigdy, że to tak dawno. Obejrzał się w tył, w czas ubiegły, w długie lat trzydzieści i patrzył trochę z niepokojem i trochę ze smutkiem. Mózg zaczął pracować, a dusza przedzierała się z trudem przez ten gąszcz lat trzydziestu; przez puste, szare, zgubione w pamięci lat trzydzieści przekopywała się aż do tamtych czasów... do czasów młodości... do czasów dzieciństwa... pasania bydła... aż tam... na dno i początek życia.
 I teraz dopiero, w tej chwili, przypomniał sobie, że miał kiedyś młodość, wieś swoją, rodzinę swoją... życie inne...
 — Chamy! Po co oni jadą na wieś! — myślał z coraz większą irytacją i, jak od psów złych, bronił się od wspomnień, które wyłaziły z ciemnych szczelin mózgu i obsiadały go coraz większą ciżbą.
 Pan Pliszka pierwszy raz od lat dwudziestu źle dzisiaj robił.