Strona:Władysław Stanisław Reymont - Przysięga.djvu/16

 — To pójdziem, nie boli cierpieć la Pana Jezusa.
 — Przysięgnijcie na ten krzyż święty, że nie odstąpicie wiary i swojego narodu!
 Złoty krzyż zamigotał mu w ręku, a tłum runął jednym ruchem na kolana, setki rąk wyciągnęło się w górę, rozpalone oczy zawisły na krzyżu i jeden głęboki, potężny, z dna serc wyrwany okrzyk, buchnął słupem ognistym:
 — Przysięgamy!
 W świętej cichości zaczął znowu mówić Hryciuk:
 — A który złamał przysięgę, na tego mór, na tego choroby, na tego przekleństwa całego narodu. Temu ni dachu, ni wody, ni ognia, ni chleba! Amen!
 — Amen! — odrzekli, chórem powtarzając.
 — A jakby mnie zbrakło — szeptał Hryciuk — to słuchajcie we wszystkiem Mateusza, a jakby i jego, to niech najpewniejszy bierze ten święty krzyż i prowadzi...
 Rozwarły się naraz wielkie drzwi refektarza, światło chlusnęło aż na gromadę, a w głębi pod nizkiemi sklepieniami, za stołem, siedział naczelnik i pisarze, złoty krzyż wznosił się przed nimi i cesarskie portrety, zaś z boku błyszczały bagnety i stali strażnicy. Chłopi zaczęli się gorączkowo bić w piersi, żegnać i szeptać pacierze.
 Ktoś stanął we drzwiach refektarza i zawołał donośnie:
 — Hryciuk! Ławrentij Fiodorowicz Hryciuk!