Strona:Władysław Stanisław Reymont - Rok 1794 - Nil desperandum.djvu/259

w Cafée dela Regence, gdzie się zbierali komedyanci, a młodzi oficyerkowie w rodzaju Byonapartego, zabijali czas grą w szachy i arcaby; w Cafée Rotonde; w Cafée Fog; w Cafée Vieux Pordelier; w Cafée Mangin; w Cafée de L’opera i w stu innych. Zasię z racyi papierów opiewających na imię Volang’a, kart wstępu, jakich mu dostarczał major Dulfas i przyjaźni z Couthonem otworzyły się przed nim najpotężniejsze kluby: klub »Czarnych«, klub »Daw«; klub »czapek wełnianych«; klub »Pix« — były właściwie szynkowniami w których zbierał się motłoch pijany krwawemi maximami a wiecznie żądny głów zdrajców i arystokratów. Przesycił się niemi prędzej niźli przypuszczał. Uczęszczał więc tylko do klubu Jakobinów aby ujrzeć Robespierre’a ze swoim nieodłącznym cieniem St. Just’em, i do klubu Franciszkanów, gdzie niekiedy ukazywała się lwia głowa Dantona i jego władny głos wstrząsał murami starego kościoła. Ale najczęściej i najskwapliwiej przesiadywał w Konwencie. Zgubiony w mrokach galeryi, czuł się tam jakoby na dnie chaosu pierwszych dni stworzenia. Tam bowiem, w tej sali przerobionej, z królewskiego teatru, ozdobionej przez Davida i przypominającej kształtem, głęboką, ogromną trumnę — poczynała się nowa era ludzkości. Owa sala zajmowała pałac Tuilleryjski od pawilonu Marsan aż do pawilonu Zegara, i była posępna, olbrzymia, mroczna i dzika w przepychu surowych draperyi, szarych malowideł, biustów poustawianych na gzymsach, chorągwi i pęków liktorskich rózeg, wypełniających niektóre pola nagich ścian. Główne wejście było od strony ogrodu; wchodziło się monumental-