polskiej liczemy ustronie żyjącego profesora Duchińskiego, imię zbyt popularne i szanowne, by o nim cokolwiek śmieć dodać, żyjący w pracy ciągłej a cichej, z stoicyzmem o najzacniejszej, cześć budzącej tradycji emigracyjnej, pracuje p. Duchiński obecnie nad dziełem w języku niemieckim, dotąd nam nieznaném — wpływ jego teorii na ziomków przeważnie skonstatowany, tu głównie podnieślibyśmy wpływ na cudzoziemcach wywarty, rozbudzenie w znakomitościach francuskich i niemieckich interesu dla naszych kwestii żywotnych. — Ku temu głównie przyczyniła się osiemnasta z jego konferencji (w Paryżu 1862) między innémi, oparta na własnym memorjale Katarzyny II, do ministra oświecenia, z przyczyny dzieła Strittera, dowodzącego że Moskale są Finnami, pisze tam sama Katarzyna 4. uwagi, które winne być umieszczone w książkach elementarnych — oto jej własne słowa:
- I. Ce cerait un scandal pour toute la Russie si Vous admettiez l’opinion de Mr. Stritter sur l’origine finoise des Grands Russes.
- II. Le scandal et la repulsion ne sont pas des preuves de peu d’importance que leurs origines sont differentes.
- III. Quoique les Russes different des Slaves naturellement, par les origines, vous ne trouvez pas entre eux de repulsion.
- IV. Mr. Stritter de quel pays est-il? Il a certainement un système de nationalité un profit du quel il de nature les faits prener garde a lui.[1]
- ↑
I. To byłby skandal dla całej Rosji jeśli uznałby Pan opinię pana Strittera o fińskim pochodzeniu Wielkich Rosjan.
- II. Skandal i odraza są wcale ważkimi dowodami, że ich pochodzenie jest różne.
- III. Chociaż Rosjanie różnią się od Słowian z natury, wskutek pochodzenia, nie znajdzie Pan żadnej między nimi niechęci.
- IV. Z jakiego jest kraju pochodzi pan Stritter? Z pewnością ma swój system narodowości, z którego pożytek [niejasne].
- II. Skandal i odraza są wcale ważkimi dowodami, że ich pochodzenie jest różne.
