Wikiźródła

Strona:Władysław Tarnowski - Przechadzki po Europie.djvu/51

Ta strona została skorygowana.

wiańskich narzeczach, zarówno abstrakcjom jak zamętom wrogich, kędy wszelki wyraz i wszelka składnia miasto ulatniania się w jakąś mglistą nieskończoność żywotną, owszem plastycznością i organicznością się odznacza. Alboż – mówi dalej – sam wyraz myśl, zaklęty umem w słowo, a tym przepływem jedno z drugiem kojarząc u-my-słowo nie zdawałoby się poniekąd odpowiadać temu, co w Grecji wzniosłém pojęciu zrozumieli? Świat więc słowiański, w tym związku pojęty na drogach ducha widzi i wita autor – jako świat myśli Bożej polem będący w przyszłości – –, świat to Mickiewicza, o którym z uwielbieniem przemawia, ideał to jego prelekcij słowiańskich, z których okazji sromotnie gromi tych, co się ważyli z powodu usterków i błędów zbytecznego mistycyzmu wynikłych z nieszczęsnej Towiańszczyzny, to prorocze dzieło, niestety, psujących, bluźnić i oślepić na jego całość niepożytą. Podobni zaiste do tych, co z Mefistofelesem Goetego odrzekają uczniowi:

Wo ein Begriff? fehlen,
Dort stellt ein Wort zur rechten Zeit sich ein.[1][2]

 Tu podziwia autor, do jakiego stopnia duch germański posunął sztukę urągania własnym ułomnościom, i zmierza ku końcowi pierwszej części, konstatując tekstem biblijnym: że mądrość wszystkich wieków nie wahała się przyznać, że wszystko, co się stało, przez słowo się stało – a słowo ciałem, czynem!!!

 Część wtóra. Uczucie a ton. Raczej psychiczno-estetyczną ma cechę. Genialnie pojęta, zwrotnikowa – że tak rzekę – sporność myśli od uczucia[3]. Uczucie (o ile myśl słowem wyrazić musisz) o tyle ono

  1. ↑ Przypis własny Wikiźródeł  Uczniowi który wyraża wątpliwość:

    Lecz z słowem w parze powinno iść pojęcie.

    (Cytat za „Faustem” w tłumaczeniu Feliksa Konopki wydanym przez Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław, 2004.)

  2. ↑ Przypis własny Wikiźródeł 

    Wo ein Begriff? fehlen, Dort stellt ein Wort zur rechten Zeit sich ein.

    –

    Gdzie pojęcie? brak.
    Tam ustawia się słowo w stosownej porze.

    Cytat znaleziony w „Faust — Der Tragödie erster Teil” Johanna Wolfganga Goethego (wydanie J. G. Cotta, Tübingen, 1808) jest nieco odmienny od podanego przez autora:

    Schon gut! Nur muß man sich nicht allzu ängstlich quälen; Denn eben wo Begriffe fehlen, Da stellt ein Wort zur rechten Zeit sich ein.
    Mit Worten läßt sich trefflich streiten, Mit Worten ein System bereiten, An Worte läßt sich trefflich glauben, Von einem Wort läßt sich kein Jota rauben.

    Co Feliks Konopka w „Fauście” wydanym przez Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław, 2004; przekłada tak (Przytaczam z kontekstem dla lepszego zrozumienia o co chodziło autorowi „Przechadzek po Europie”.):

    A niech tam! Tylko że człowiek nie może Lękliwie się zadręczać tak, Bo właśnie gdzie nam pojęć brak, Tam słowo zgłasza się w stosownej porze.
    Słowem się tnie jak ostrza świstem, Słowami tworzyć można system, Słowom skwapliwe się dowierza, Słowu i joty ująć nie lża.

    W obu wypadkach w tłumaczeniach drugiego z cytowanych wersów „tam”, ale dort, jest bliższe słowu: tam; zaś da bliższe: tu, oto.)

  3. ↑ Przypis własny Wikiźródeł Sporność myśli od uczucia – sprzeczność myśli z uczuciem.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Władysław_Tarnowski_-_Przechadzki_po_Europie.djvu/51&oldid=3478173”