Strona:Włodzimierz Bzowski - Nie rzucim ziemi zkąd nasz ród.pdf/166

marek, to jest mniej więcej 100 rubli. Za każdy udział członek odpowiada kwotą tysiąca marek, to znaczy, że gdyby stowarzyszenie zbankrutowało, musieliby rolnicy pokryć straty w stosunku tysiąca marek od udziału. Ale właśnie w tem ustanowieniu odpowiedzialności leży w znacznej części zabezpieczenie i dopływu pieniędzy do spółki—zwłaszcza od Banków ludowych,—i wogóle dobrego prowadzenia spraw, bo wszyscy są w tem bardzo zainteresowani. Nietylko ta odpowiedzialność sprawia, że Bank ludowy chętnie da Rolnikowi pieniędzy na kredyt, ale przedewszystkiem dobra gospodarka Rolnika. Ocenić to mogą należycie ludzie mieszkający na miejscu, a zwłaszcza należący naprzykład do Rady nadzorczej Rolnika. Z tego wynika, że najodpowiedniejszym Bankiem dla rolnika jest miejscowy Bank ludowy. Przyjmują więc zasadę—nie zakładać Rolnika tam, gdzie niema stowarzyszenia pieniężnego. Tak widzimy, że i tu stowarzyszenie pieniężne jest fundamentem dla innego stowarzyszenia. Gdyby miejscowy Bank ludowy nie mógł dostarczyć kredytu Rolnikowi z powodu braku gotówki na miejscu—łatwo temu zaradzi, biorąc gotówkę z Banku głównego Związku spółek, który reguluje gospodarkę pieniężną spółek: bierze pieniądze od tych spółek, które mają ich zadużo i pożycza tam, gdzie ich jest zamało. Co do kapitału własnego Rolników—to naturalnie z każdym rokiem go przybywa i przyjdzie ten czas, że Rolniki będą pracować wyłącznie własnymi zasobami: to jest udziałami wspólników i funduszami rezerwowymi.
 Ważną jest dalej dla Rolnika sprawa pomieszcze-