Strona:W. Prokesch - Współczesne malarstwo polskie - Franciszek Żmurko.djvu/14

Ta strona została uwierzytelniona.

W chwili, kiedy malarstwo polskie nie zasilane dopływem talentów równej miary, jak wyżej wymienieni przedstawiciele nieśmiertelnego ducha narodu, — który i w sztuce zadokumentował swoje istnienie, — tracić zaczęło swój wielki walor i znaczenie w Europie, Żmurko był jednym z tych nielicznych następców, którym przypadło w udziale podtrzymać za granicą honor malarstwa polskiego.
Był to talent z Bożej łaski, artysta natchniony, o szerokim locie skrzydeł, malarz-poeta, który jak żaden przed nim a nie wielu zapewne po nim uczynić to potrafi, wyśpiewał czarowny wdzięk i piękność ciała kobiecego,

∗             ∗


Przez całą twórczość Żmurki snuje się jak nieprzerwana nić złota, kult kobiety i typu kobiecego w różnych odmianach. Typ ten jest już to bachicznie zmysłowym, już to opromienionym sentymentem i czynnikiem idealistycznym. W różnych okresach życia i działalności malarskiej, różne fazy przybierało to studyum aktu kobiecego, który już najwięksi mistrze malarstwa wszechświatowego jak Rubens, Tycyan, Veronese, Tiepolo uważali za kwintesencyę malarstwa, za najwdzięczniejszy temat i najwyższy wzlot siły twórczej malarskiej.
Artyzm Żmurki był z tych, w których odnaleźć można bardzo wyraźnie nieśmiertelne pierwiastki wielkiego Renesansu. Był to duch twórczy, gnany żywiołową siłą wewnętrznej inspiracyi do gorączkowego tworzenia. Olbrzymi